Γράφει ο Παν. Κ. Μηνακάκης
Φίλε αναγνώστη,
Είναι γνωστό ότι στην Ιστορία μας υπάρχουν πάμπολλες επέτειοι καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Στην μακραίωνη πορεία του ο Ελληνισμός διήλθε μέσα από περιόδους ακμής αλλά και παρακμής. Πότε βρέθηκε στο ζενίθ της δόξας του και πότε στο ναδίρ της κατάπτωσής του. Μέσα στο Μάρτιο λοιπόν πλην της μεγάλης επετείου της Εθνεγερσίας της 25ης Μαρτίου 1821, έχουμε και άλλες δύο που τις θεωρώ μεγάλες και ύψιστες:
Πρώτη η επέτειος αυτή του θανάτου του μεγάλου πολιτικού Λευτέρη Βενιζέλου. Στις 18 Μαρτίου του 1936 πεθαίνει στο Παρίσι αυτοεξόριστος. Ο Βενιζέλος του 1936 δεν ήτο ο Βενιζέλος, που είχαν γνωρίσει Έλληνες και Ευρωπαίοι από το 1910 έως και το 1930. Είχε κουρασθεί αφάνταστα σωματικά και ψυχικά, αρχής γενομένης από την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, και παθαίνοντας καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο εκείνη την ημέρα του Μαρτίου του 1936 πέθανε εξαντλημένος ύστερα από μία ολιγοήμερη ασθένεια. Το άγγελμα του θανάτου του στην Αθήνα και ευρύτερα στην Ελλάδα το ακολούθησαν σκηνές θρήνου, γόων και κοπετού. Με περισσή ενάργεια μας περιγράφει τις συγκλονιστικές σκηνές ο λογοτέχνης Ασημάκης Πανσέληνος ως εξής: «…Κι’ όμως ένα ή δύο μήνες πρωτύτερα το Μάρτη του 1936 πέθανε στο Παρίσι ο Βενιζέλος κι ο θάνατός του συγκλόνισε άλλη μια φορά τον ίδιο του λαό, που βρήκε την ευκαιρία να εκδηλωθεί με πολυσήμαντο θρήνο. Γέμισε ο τόπος και τα παράθυρα εικόνες τυλιγμένες με πένθιμα κρέπια… Ο Βενιζέλος ξεσήκωσε για στερνή φορά, νεκρός, τη ρωμαίικη ψυχή και είταν μόνο γιατί μπόρεσε μια φορά, ζωντανός, να ξεσηκωθεί και να χτυπήσει κατακέφαλα το κατεστημένο […]. Κι αν όλα κανείς τα αγνοήσει, ο Βενιζέλος θέλοντας και μη απομυθοποίησε στη συνείδηση ενός μεγάλου μέρους του λαού μας, την κρατική εξουσία κι έδωσε πολιτικό οντότητα στον πολίτη. Άξιο να μνημονευθεί είναι και το ποίημα του Κωστή Παλαμά για την κηδεία του Βενιζέλου.
-Ο θάνατος του Βενιζέλου-
«Έσβυσε ο Μέγας, Μεγάλο ανάφτε, καθώς Εκείνος μνήμα, να είν’ άστρο, φως του η Αθήνα, ο δρόμος του η Κρήτη. Του Ομήρου ο στίχος φωνή του πρέπει, δε φτάνει ο θρήνος, το πάτημά του πυρό, το ανέβα του Ψηλορείτη.
Των ιερών χρόνων, αρχαίων και νέων, την λαμπράδα, γραφτό του η μοίρα να ζωντανέψει και ν’ αναστήση, οι όργητες άγριες, τα πάθη μπόρες, νύχτες τα μίση-τρεμοσαλεύεις ο αποσπερίτης λάμπεις η Ελλάδα.» Δίπλα στον τάφο του Βενιζέλου γράφτηκε με μεταλλικά γράμματα ο Επικήδειος που ο ίδιος είχε εκφωνήσει στη Βουλή των Ελλήνων τον Απρίλιο του 1932. Σε μια στιγμή που στα ανεμοδαρμένα ύψη του Εθνικού Διχασμού φύσαγαν Βοριάδες και Νοτιάδες και πολλοί άλλοι άνεμοι. Αυτούσιος ο επικήδειος έχει ως εξής: «Ο προκείμενος νεκρός ήτο αληθινός άνδρας με θάρρος και αυτοπεποίηθησιν και δι’ αυτόν και δια τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση. Ίσως έκαμε πολλά σφάλματα αλλά ποτέ δεν τον απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι ποτέ δεν επερίμενεν από την μοίραν να ίδη την χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσεν εις την υπηρεσίαν της όλο το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν.»
Ταυτόχρονα στον τοίχο που βρίσκεται πίσω από τους δύο τάφους βρίσκεται η αφιέρωση του εθνικού μας ποιητή Κωστή Παλαμά «Αν του πρέπουν του τάφου στολίδια
Στήστε επάνω του ολόρθη λαμπάδα
Με την άσβεστη φλόγα την ίδια την Ελλάδα…»
Παν. Κ. Μηνακάκης
ΦιλόΛΟΓΟΣ
