Ψηφίστηκε την Τρίτη (21/3) στη Βουλή με 156 ψήφους το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας με τίτλο -μεταξύ άλλων- «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής».
Από την ψηφοφορία απείχε ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ καταψήφισε η υπόλοιπη αντιπολίτευση. Στο πλαίσιο της διήμερης συζήτησης, η αντιπολίτευση ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση επιδιώκει ιδιωτικοποίηση των υδάτων, ενώ ο υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, απάντησε ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και θα παραμείνει κάτω από τον δημόσιο έλεγχο.
Το επίμαχο πολυνομοσχέδιο έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων σε κεντρικούς και τοπικούς φορείς, καθώς θεωρείται ότι οδηγεί στην απώλεια του δημόσιου χαρακτήρα του νερού, παρά τις αντίθετες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. «Ουσιαστικά καταργεί την αυτονομία των διοικητικών και δημοτικών συμβουλίων των δήμων και γίνεται απαρχή για την ιδιωτικοποίηση των νερών στην χώρα μας», είχε επισημάνει πρόσφατα το ΔΣ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Σπάρτης (ΔΕΥΑΣ).
ΕΔΕΥΑ: «Αμφισβήτηση
της δημόσιας διαχείρισης του νερού»
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Νερού (22 Μαρτίου), που καθιερώθηκε το 1992 από τον ΟΗΕ, η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) τονίζει: «Κι ενώ η φετινή Ημέρα Νερού έχει ως κεντρικό της σύνθημα την επιτάχυνση της αλλαγής, υπονοώντας προφανώς την επιτάχυνση της προσπάθειας όλων των εμπλεκομένων μερών και της κοινωνίας για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, στη χώρα μας όχι απλώς δεν έχουμε επιτάχυνση της αλλαγής, αλλά οπισθοδρόμηση», επισημαίνει και προσθέτει: «Κι αυτό γιατί με νομοσχέδιο που μόλις χθες (σσ 21/3) ψηφίσθηκε οι υπηρεσίες παροχής υπηρεσιών ύδατος υπάγονται πλέον στην εποπτεία, την ρύθμιση και τον έλεγχο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), αφού εκτός από την ενέργεια αναλαμβάνει ως ρυθμιστικό αντικείμενο και το νερό και τα απόβλητα.»
Όπως υπογραμμίζει ακόμα η ΕΔΕΥΑ, μέλος της οποίας αποτελεί και η ΔΕΥΑ Σπάρτης, «δυστυχώς, η Παγκόσμια Ημέρα Νερού στη χώρα μας, συμπίπτει με την αμφισβήτηση της δημόσιας διαχείρισης του νερού, παρά τις επανειλημμένες αποφάσεις του ΣτΕ και την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία, αφού με τις διατάξεις του νέου νόμου και παρά τις διαβεβαιώσεις του αρμόδιου Υπουργού και τις αλλαγές σε κάποιες διατάξεις, δρομολογείται η ιδιωτικοποίηση των λειτουργιών της διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος. Κι αυτό, διότι ο τομέας υδάτων υπάγεται σε Ρυθμιστική Αρχή και μάλιστα στην ΡΑΕ η οποία εξ ορισμού ρυθμίζει ανταγωνιστικό πεδίο και αγορά, και η οποία ΡΑΕ μάλιστα όπως και ο Πρόεδρος της και οι εργαζόμενοί της διατείνονται είναι υποστελεχωμένη και άρα δεν μπορεί να διεκπεραιώσει αποτελεσματικά το νέο αντικείμενο που της ανατίθεται.»
Η ΕΔΕΥΑ θεωρεί μεταξύ άλλων ότι «η θεσμική αυτή εξέλιξη όχι απλώς δεν θα αποτελέσει παράγοντα και συντελεστή βελτίωσης των υπηρεσιών ύδρευσης και της διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας μας, αλλά θα συμβάλλει χωρίς αμφιβολία στην αποδιοργάνωση του χώρου και την περαιτέρω αποδυνάμωση των παρόχων ύδρευσης και ιδίως των ΔΕΥΑ που δεν έχουν ανάγκη από τον ασφυκτικό έλεγχο μιας Ρυθμιστικής Αρχής που παρακάμπτει το θεσμικό τους πλαίσιο, αλλά από ουσιαστική στήριξη και βοήθεια. Γιατί σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα όπως η υποστελέχωση που υπονομεύει την εύρυθμη λειτουργία τους και το υπέρογκο ενεργειακό κόστος το οποίο δεν είναι διαχειρίσιμο, για το οποίο δεν ευθύνονται, και για το οποίο δεν έχουν λάβει μέχρι σήμερα καμιά βοήθεια παρά μόνο υποσχέσεις που δεν έχουν υλοποιηθεί. Με άλλα λόγια, οι ΔΕΥΑ που παρέχουν νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης στην μισή Ελλάδα αυτή την στιγμή καταρρέουν με κύρια ευθύνη της Πολιτείας.»
Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι «η ΕΔΕΥΑ πρότεινε στην Πολιτεία, για να ενισχυθούν οι ΔΕΥΑ, να αξιοποιηθεί η μελέτη που ανατέθηκε από την DG REGIO και η οποία αποτύπωσε τα προβλήματα, τις αδυναμίες, αλλά και τις δυνατότητες 35 ΔΕΥΑ, και αντί της Ρυθμιστικής Αρχής να αναβαθμισθεί η Γενική Γραμματεία Υδάτων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να συμβάλει αποτελεσματικά στον έλεγχο, την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη διαχείριση των υδατικών πόρων και τη βελτίωση της λειτουργίας των παρόχων ύδατος.
Δυστυχώς, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος που τόσα χρόνια δεν ασχολήθηκε με τα πραγματικά προβλήματα των ΔΕΥΑ αρκείται σ’ έναν προσχηματικό διάλογο, ενώ δεν γνωρίζει την κατάσταση και την λειτουργία των ΔΕΥΑ όπως φάνηκε ξεκάθαρα και από την συζήτηση στη Βουλή κατά τη διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου. Η άγνοια αυτή μόνο εγγύηση δεν αποτελεί για τη διόρθωση και εξάλειψη των παθογενειών που ισχυρίζεται συνεχώς ότι επιθυμεί», τονίζεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση.
ΟΙΚΟΣΥΛ: «Κανένα αναγκαίο φυσικό αγαθό
δεν μπορεί να εξαρτάται από ιδιωτικά συμφέροντα»
Για το ζήτημα της διαχείρισης του νερού τη θέση του διατύπωσε και ο Οικολογικός Σύνδεσμος Λακωνίας. Όπως υποστηρίζουν εκ μέρους του συνδέσμου ο πρόεδρος Κυριάκος Μιχαλακάκος και ο γραμματέας Γιάννης Μητράκος, «είναι γνωστό ότι παγκοσμίως μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες “πιέζουν” τις κυβερνήσεις για την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών παροχής πόσιμου νερού. Στο θέμα της ιδιωτικοποίησης δημόσιων αγαθών όπως είναι το πόσιμο νερό αναφέρθηκε πολύ παλαιότερα και ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς (βραβείο Νόμπελ 2001), ο οποίος τόνισε: “Οι εθνικοί ηγέτες πανευτυχείς ξεπουλούν τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος... Θα μπορούσες να δεις πώς ανοίγουν τα μάτια τους, με την προσδοκία της μίζας του 10% που θα καταβληθεί σε λογαριασμό τους σε μια τράπεζα της Ελβετίας”, απλώς και μόνο γιατί οδήγησαν στην απαξίωση της εθνικής περιουσίας ή ακριβέστερα”, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, “επειδή ξύρισαν κάτι δισ. από την τιμή πώλησης εθνικών περιουσιακών στοιχειών...”. Αυτό το αποκαλεί ο Στίγκλιτς, στο πλαίσιο ενός λογοπαιγνίου, όχι ιδιωτικοποίηση, αλλά “δωροδοποίηση” (“Briberization”, κατά τον όρο που χρησιμοποίησε).»
Σύμφωνα με τον ΟΙΚΟΣΥΛ, «η Ευρωπαϊκή Ένωση στην αιτιολογική έκθεση της οδηγίας 2014/23 επισημαίνει ότι “οι συμβάσεις παραχώρησης στον τομέα του ύδατος απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή λόγω της σημασίας του ύδατος ως δημόσιου αγαθού με θεμελιώδη αξία για όλους τους πολίτες της ΕΕ”, ενώ τον Ιούνιο του 2013, ο αρμόδιος επίτροπος για θέματα εσωτερικής αγοράς, Μισέλ Μπαρνιέ είχε δηλώσει ρητά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πως το πόσιμο νερό δεν θα ιδιωτικοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαβεβαίωση αυτή είχε προέλθει μετά από μια πρωτοβουλία πολιτών της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Right2Water, που απαιτούσε η πρόσβαση στο πόσιμο νερό και στα δίκτυα αποχέτευσης να αναγνωριστεί ως ανθρώπινο δικαίωμα. Την πρωτοβουλία αυτή που συγκέντρωσε ευρεία υποστήριξη (1,5 εκατ. υπογραφές), η οργάνωση την κατέθεσε στην ΕΕ αξιώνοντας να μην προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, όπως σχεδιαζόταν μυστικά σύμφωνα με έγκυρα δημοσιεύματα. Το ζήτημα είχε προκαλέσει τότε κατακραυγή στη Γερμανία, και όχι μόνο. Σημειωτέο ότι στη Γαλλία και τη Γερμανία ξανάγιναν δημοτικές επιχειρήσεις όσες είχαν ιδιωτικοποιηθεί. Στη χώρα μας με την ομόφωνη απόφασή 1886/2022 της μείζονος σύνθεσης του Δ’ Τμήματος του ΣΤΕ επί της προσφυγής που είχαν καταθέσει οι φορείς και εργαζόμενοι της ΕΥΔΑΠ, σχετικά με διαγωνισμό που αφορούσε την ανάθεση μέσω σύμπραξης με ιδιώτη της συντήρησης και λειτουργίας για 20 έτη των φραγμάτων και ταμιευτήρων Ευήνου, Μόρνου, Μαραθώνα και Υλίκης, των γεωτρήσεων της Πάρνηθας και του βοιωτικού κάμπου, των υδραγωγείων και των δικτύων μεταφοράς του νερού στα αντλιοστάσια (συντήρηση και λειτουργία του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος, που εξυπηρετεί περίπου 5 εκατομμύρια πολίτες) το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο δέχεται ότι:
- Η παροχή ύδρευσης είναι ένα ενιαίο σύστημα από τις πηγές μέχρι τις βρύσες και ότι η ΕΥΔΑΠ και η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ “αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα”,
- Το ως άνω “ενιαίο λειτουργικό σύστημα” πληροί τους όρους του Συντάγματος, όπως αυτοί ερμηνεύθηκαν από τις Ολ.ΣτΕ 1906/2014 και 190/2022, δεδομένου ότι αφενός η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και αφετέρου η ΕΥΔΑΠ ελέγχεται από το Δημόσιο δια της κατοχής της πλειοψηφίας, τουλάχιστον, του μετοχικού κεφαλαίου από αυτό.
- Η έννοια του άρθρου 114 του ν. 4812/2021, “κατά τη σύμφωνη προς το Σύνταγμα ερμηνεία”, όπως και του νόμου περί ΣΔΙΤ, δηλ. του ν. 3389/2005, είναι ότι η παραχώρηση με ΣΔΙΤ είναι επιτρεπτή μόνο για την εκτέλεση “συγκεκριμένου κάθε φορά έργου ή την παροχή συγκεκριμένης υπηρεσίας” και όχι, όπως εν προκειμένω, “για την εν γένει συντήρηση και λειτουργία του ΕΥΣ στο σύνολό του”.
Η κυβέρνηση, όμως, παραβλέπει αυτές τις αποφάσεις και τις προβλέψεις του Συντάγματος και με πολυνομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση με συνοπτικές διαδικασίες θεσπίζει την ίδρυση Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων στην οποία περνά ο έλεγχος ύδρευσης και αποχέτευσης με αρμοδιότητες που αφαιρούνται από το κράτος. Το ζήτημα που προκύπτει με αυτή τη μεταβολή είναι ότι η υπαγωγή του ελέγχου ενός αγαθού κοινής ωφελείας όπως το νερό σε μια ρυθμιστική αρχή έχει νόημα όταν η αγορά παροχής τού εν λόγω αγαθού ιδιωτικοποιείται και απελευθερώνεται.
Η ιδιωτικοποίηση του πόσιμου νερού σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και η ανάληψη των λειτουργιών παροχής από πολυεθνικές εταιρείες κατέστησε αυτό το δημόσιο αγαθό πανάκριβο και δημιούργησε σωρεία κοινωνικών προβλημάτων και δυναμικών αντιδράσεων.»
Ο ΟΙΚΟΣΥΛ πιστεύει ακόμα ότι «κανένα αναγκαίο, για την βασική ανθρώπινη επιβίωση, φυσικό αγαθό, δεν μπορεί να εξαρτάται από ιδιωτικά συμφέροντα και οικονομικά παιχνίδια ιδιωτικών εταιρειών και καλεί τις δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να φροντίσουν για την επάρκεια του πόσιμου νερού και τη διαρκή βελτίωση των συνθηκών ποιότητάς του.»
«Συναφές με το θέμα αυτό, όπως παρατηρεί ο Οικολογικός Σύνδεσμος, είναι και το πρόβλημα της λειψυδρίας για το οποίο ήχησαν πάλι οι κώδωνες συναγερμού, καθώς κάποιοι επιστήμονες προβλέπουν και μάλιστα στην περιοχή μας ένταση του επικίνδυνου φαινομένου», παρατηρεί ο Σύνδεσμος, υπενθυμίζοντας τη σειρά παρεμβάσεων και προτάσεων που έχει θέσει στο παρελθόν.
Λαϊκή Συσπείρωση Σπάρτης:
«Δεν πρέπει να επιτρέψουμε
να φορτωθούν νέα βάρη οι δημότες»
Σε παρέμβασή της η Λαϊκή Συσπείρωση Δ. Σπάρτης αναφέρει: «Μετά την “απελευθέρωση” και την εμπορευματοποίηση των μεταφορών -με τα τραγικά αποτελέσματα που ζήσαμε-, καθώς και πολλών άλλων τομέων, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να παραδώσει στους επενδυτές τη διαχείριση του νερού και των αστικών αποβλήτων.
Το νομοσχέδιο που φέρνει τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία αξιοποιεί το έδαφος που είχε διαμορφώσει η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ και είναι ενσωμάτωση άλλης μια αντιλαϊκής οδηγίας της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία, προωθεί ακόμα περισσότερο την εμπορευματοποίηση του νερού και τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, την είσοδο των ιδιωτών στο κερδοφόρο αυτό πεδίο.
Άμεσα θα έχει δραματικές επιπτώσεις, θα διαμορφώσει μια ακόμα χειρότερη κατάσταση από αυτή που υπάρχει σήμερα για τα λαϊκά στρώματα που θα κληθούν να πληρώσουν ακόμα πιο ακριβά το νερό και τις υπηρεσίες αποχέτευσης. Απ’ την άλλη η ποιότητα του νερού και οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον θα βρίσκονται σταθερά στη ζυγαριά κόστους - κέρδους. Ενώ το δίκτυο θα είναι στα χέρια των επιχειρηματικών ομίλων που δεν θα διστάζουν να κόβουν το νερό σε φτωχά νοικοκυριά.
Έχουμε συγκεντρώσει πικρή πείρα από τις τεράστιες αυξήσεις της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, τα χρηματιστήρια ενέργειας κλπ στα οποία η ΡΑΕ έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να φορτωθούν νέα βάρη οι δημότες του Δήμου Σπάρτης, είδη πληρώνουν υπέρογκα τιμολόγια», υπογραμμίζει μεταξύ άλλων η Λαϊκή Συσπείρωση.
Ενημερωθείτε για όλη την επικαιρότητα της Λακωνίας και όχι μόνο μέσα από τη συνεχή ροή του www.lakonikos.gr. Κάνετε like στη σελίδα και γίνετε μέλος στην ομάδα του lakonikos.gr στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα πρώτοι! Με το κύρος και την αξιοπιστία του «Λακωνικού Τύπου», της μοναδικής ημερήσιας εφημερίδας της Λακωνίας με ιστορία 25 και πλέον ετών
