Στον Ιούνιο του 1826, όταν το φως της Ελληνικής Επανάστασης έμοιαζε να σβήνει κάτω από τις σιδερένιες αρβύλες του Ιμπραήμ Πασά, η Μάνη απέδειξε ότι η ψυχή ενός λαού μπορεί να κάψει αυτοκρατορίες.
Η αρχή έγινε στη Βέργα. Στις 21 Ιουνίου 1826, ο Ιμπραήμ, επικεφαλής ενός ισχυρού στρατού 6.000 ανδρών, επιχείρησε να εισβάλει στη Μάνη από ξηράς. Οι Μανιάτες άνδρες, λίγοι μα αποφασισμένοι, ταμπουρωμένοι στα πετρώματα της Βέργας, κοντά στην Καλαμάτα, τον περίμεναν. Η μάχη υπήρξε λυσσαλέα. Τα κανόνια βρόντηξαν, τα γιαταγάνια γυάλισαν, οι Μανιάτες πάλεψαν σαν λιοντάρια υπερασπίζοντας πατρίδα, τιμή και σπίτια. Ο Ιμπραήμ δεν κατάφερε να σπάσει τη γραμμή τους.
Ταπεινωμένος, στράφηκε στη θάλασσα. Έβαλε στόχο τον κόλπο του Διρού.
Διρός: Το Θέατρο του Θριάμβου των Γυναικών
Στην ιστορία των λαών υπάρχουν στιγμές που καθορίζουν αιώνες. Στιγμές όπου η μοίρα μιας πατρίδας δεν κρίνεται από στρατούς ή πολιτικές συμφωνίες, αλλά από την απόφαση απλών ανθρώπων να μείνουν όρθιοι.
Στις 24 Ιουνίου 1826, 1.500 Τουρκοαιγύπτιοι αποβιβάστηκαν στον Διρό με σκοπό να καταλάβουν την Αρεόπολη. Οι άνδρες της Μάνης πολεμούσαν ακόμη στη Βέργα και στον Αλμυρό. Όμως οι Μανιάτισσες, τα γυναικόπαιδα και οι γέροντες δεν έφυγαν. Οχυρώθηκαν στους πύργους, χτύπησαν τις καμπάνες, σήμαναν εγερτήριο.
Οι γυναίκες -με τα δρεπάνια του θερισμού, ξύλα, πέτρες και τη δύναμη που χαρίζει το δίκιο και η απελπισία- όρμησαν κατά των στρατιωτών του Ιμπραήμ. Δεν υποχώρησαν, δεν τρόμαξαν από τα κανόνια των εχθρικών πλοίων. Με το μέταλλο της Μανιάτικης ψυχής τους, απέκρουσαν την εισβολή, ανάγκασαν τον εχθρό να υποχωρήσει στα πλοία του, ταπεινωμένο και αποδεκατισμένο.
Δύο Νίκες – Ένα Μήνυμα Ελευθερίας
Η Μάχη της Βέργας και η Μάχη του Διρού δεν ήταν απλές στρατιωτικές συρράξεις. Ήταν οι ύστατοι αναμμένοι πυρσοί μιας επανάστασης που κινδύνευε να σβήσει, ήταν η απάντηση ενός ολόκληρου λαού στον θάνατο, στη σκλαβιά, στη βαρβαρότητα.
Οι Μανιάτισσες δεν πολέμησαν για την τιμή ή τη δόξα. Πολέμησαν για τα παιδιά τους, τα σπίτια τους, το χώμα τους. Χωρίς στρατηγούς, χωρίς τάγματα, μόνο με δρεπάνια και πέτρες. Και νίκησαν.
Έγραψαν ιστορία. Ενέπνευσαν την Ευρώπη. Έστειλαν μήνυμα πως η Ελλάδα ακόμα ζει, ακόμα μάχεται.
Η ιστορία που σιώπησε η Ευρώπη,
η μνήμη που οφείλει να ξυπνήσει η Ελλάδα
Οι μάχες της Βέργας και του Διρού δεν έγιναν ποτέ ευρωπαϊκό σύμβολο ηρωισμού -όπως οι Θερμοπύλες, όπως το Μανιάκι, το Μεσολόγγι. Όμως έσωσε την Επανάσταση την ώρα που όλα έμοιαζαν χαμένα.
Ήταν η απόδειξη ότι η ελευθερία αυτού του λαού δεν κερδίζεται μόνο σε πεδία μαχών με σπαθιά και κανονιές, αλλά πρώτα στο πείσμα και στη συνείδηση κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδας.
Η Ιστορία της Μάνης δεν γράφτηκε μόνο από άντρες πολεμιστές -αλλά κι από μανάδες που σήκωσαν δρεπάνια σαν όπλα και θερίσανε εισβολείς.
2025: Ο αναθεωρητισμός επιστρέφει
Το μήνυμα του Διρού είναι ζωντανό
Και σήμερα, δύο αιώνες μετά, το μήνυμα εκείνων των γυναικών μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. Οι δρεπανηφόρες Μανιάτισσες του Διρού δεν έδωσαν μόνο μία μάχη του 1826. Έδωσαν το διαχρονικό παράδειγμα της άοπλης ψυχής που γίνεται φρούριο, της γυναίκας που γίνεται στρατιώτης όταν η πατρίδα κινδυνεύει.
Η Τουρκία προκαλεί καθημερινά. Παραβιάζει εναέριο χώρο, αμφισβητεί νησιά, εμφανίζει χάρτες που ακυρώνουν την εθνική κυριαρχία του Αιγαίου και την Κυπριακή ΑΟΖ. Η γαλάζια πατρίδα του Ερντογάν δεν είναι θεωρία -είναι απειλή. Ο αναθεωρητισμός δεν είναι φάντασμα του παρελθόντος -είναι πολιτική πραγματικότητα.
Κι όμως, όπως και το 1826, η λύση δεν θα ‘ρθει απ’ έξω. Ούτε από συνόδους, ούτε από ευρωπαϊκές δηλώσεις. Θα ‘ρθει από μέσα. Από την ψυχή ενός λαού που δεν έμαθε να σκύβει το κεφάλι. Που, όταν χρειαστεί, θα θυμηθεί τον Διρό.
Κι αν ποτέ οι καιροί το απαιτήσουν ξανά, η Ιστορία βεβαιώνει πως αυτός ο λαός -και οι γυναίκες του- δεν θα δειλιάσουν.
Ο Διρός δεν είναι απλώς ένα κεφάλαιο της ιστορίας. Είναι ζωντανό μάθημα ελευθερίας. Μήνυμα αντίστασης σε κάθε απειλή, σε κάθε αναθεωρητισμό, σε κάθε επιβουλή κυριαρχίας. Τότε με δρεπάνια. Σήμερα με ενότητα, αποφασιστικότητα, εθνική ψυχή. Γιατί οι μάχες κερδίζονται πρώτα στις καρδιές. Και η Μάνη απέδειξε πως τίποτα δεν είναι χαμένο όταν ο λαός αρνείται να υποταχθεί.
