Στις 14 Ιουλίου του 1789, ο κόσμος άλλαξε. Η Άλωση της Βαστίλης, του φρουρίου-συμβόλου της απόλυτης μοναρχίας, δεν ήταν απλώς η κατάληψη ενός κτιρίου. Ήταν ο θρίαμβος της λαϊκής βούλησης απέναντι στην τυραννία και την κοινωνική αδικία. Έκτοτε, η ημέρα αυτή τιμάται ως Εθνική Εορτή της Γαλλίας, αλλά έχει και παγκόσμια σημασία, ως σημείο εκκίνησης της Γαλλικής Επανάστασης –ενός κινήματος που συγκλόνισε τα θεμέλια της Ευρώπης.
Στο Παρίσι του 1789, η ατμόσφαιρα έβραζε. Η χώρα βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση και οι κοινωνικές ανισότητες είχαν φτάσει στο απροχώρητο. Η Τρίτη Τάξη –αστοί, αγρότες και εργάτες– διεκδικούσε πλέον ρόλο στην εξουσία. Στις 9 Ιουλίου, η Εθνοσυνέλευση μετατρέπεται σε Συντακτική και απαιτεί Σύνταγμα, σφραγίζοντας το τέλος της απόλυτης μοναρχίας του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄.
Πέντε ημέρες αργότερα, ο παλμός της επανάστασης χτυπά στην καρδιά του Παρισιού. Το πλήθος συγκεντρώνεται έξω από τη Βαστίλη και απαιτεί την παράδοσή της. Ο μαρκήσιος Ντε Λονέ, διοικητής του φρουρίου, αρνείται και διατάζει πυρ. Η έφοδος που ακολουθεί είναι αιματηρή και αρχικά χωρίς αποτέλεσμα. Όμως, όταν η πολιτοφυλακή μεταφέρει κανόνια, ο Ντε Λονέ παραδίδεται και εκτελείται από τον εξαγριωμένο λαό, μαζί με τρεις αξιωματικούς του.
Η εικόνα είναι σαφής: η εξουσία αλλάζει χέρια. Ο βασιλιάς υποχωρεί, ο λαός οργανώνεται και η Γαλλική Επανάσταση ξεκινά με το σύνθημα «Ελευθερία – Ισότητα – Αδελφότητα». Μια επανάσταση που δε θα επηρεάσει μόνο τη Γαλλία, αλλά θα σπείρει ιδέες και ελπίδες σε κάθε γωνιά του πλανήτη, εμπνέοντας και τον Ελληνικό Αγώνα του 1821.
Η πτώση της Βαστίλης δεν ήταν απλώς το τέλος ενός φρουρίου. Ήταν η αρχή ενός νέου κόσμου. Ο λαός του Παρισιού, αγανακτισμένος από την τυραννία, τις ανισότητες και την πείνα, όρθωσε το ανάστημά του απέναντι στην απόλυτη μοναρχία.
Σήμερα, περισσότερο από δύο αιώνες μετά, η 14η Ιουλίου δεν είναι απλώς μια γιορτή. Είναι υπενθύμιση ότι η ιστορία γράφεται όταν οι λαοί διεκδικούν τη φωνή τους. Μας καλεί να αναλογιστούμε τις δικές μας κοινωνικές ανισότητες, τα δικά μας «φρούρια» εξουσίας, διακρίσεων και σιωπής.
Η ελευθερία δεν είναι ποτέ αυτονόητη. Η ισότητα παραμένει ζητούμενο. Η αδελφότητα, σε έναν κόσμο διχασμένο, είναι αναγκαία όσο ποτέ. Στο πρόσωπο εκείνων που στάθηκαν έξω από τη Βαστίλη το 1789, μπορούμε να δούμε τον αγώνα κάθε ανθρώπου που ζητά δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, δημοκρατία.
Η ελευθερία δεν είναι ποτέ αυτονόητη. Η ισότητα παραμένει ζητούμενο. Η αδελφότητα και η ισότητα, σε έναν κόσμο διχασμένο, είναι αναγκαία όσο ποτέ.
Σε κάθε εποχή υπάρχει μια «Βαστίλη». Και σε κάθε κοινωνία, μια σπίθα που ζητά δικαιοσύνη. Η ελευθερία κατακτιέται. Δεν χαρίζεται.
