Σε ατμόσφαιρα συγκίνησης και σεβασμού, στο περιθώριο του Α΄ Επιστημονικού Συνεδρίου τού Φορέα Ιστορικής Έρευνας «Σπάρτη 2034» με θέμα «Διάσωση και ψηφιοποίηση τεκμηρίων και αρχειακών συλλογών» (21–22/62025), τιμήθηκαν τρεις άνθρωποι που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους -αθόρυβα, επίμονα και ανιδιοτελώς- στην προστασία της ιστορικής μνήμης: Οι Μηνάς Αναστασάκης, Βαγγέλης Μητράκος και Τάσος Βεκράκος.
Το συνέδριο συγκέντρωσε επιστήμονες, ερευνητές και φορείς απ’ όλη τη χώρα, για να αναδείξει ότι η ιστορία και τα αρχεία δεν είναι «αόριστη» κληρονομιά, αλλά ζωντανός διάλογος με τις ρίζες. Οι τρεις τιμώμενοι αναγνωρίστηκαν ως τοπικοί θεματοφύλακες της συλλογικής ταυτότητας. Έσκυψαν πάνω από χειρόγραφα, αφηγήσεις, παλιά τετράδια, φωτογραφίες και κάθε λογής αρχειακό υλικό για να τα παραδώσουν ζωντανά στο σήμερα.
Ο 92χρονος και γηραιότερος σύνεδρος, Μηνάς Αναστασάκης, θαλερός και ακμαίος, με σπίθα εφήβου, ανέβηκε στο βήμα, για να αφηγηθεί ιστορίες και να παρουσιάσει σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα που συνέλεξε στο διάβα των ετών ή κληρονόμησε από προγόνους του. Χωρίς να διαβάζει ούτε λέξη από σημειώσεις. Με λιτότητα αλλά παροιμιώδη δυναμική, απηύθυνε λόγο-κατάθεση, συγκλονίζοντας τους παρευρισκόμενους: «Στα αρχεία και τις συλλογές ακουμπάει η Ελλάδα. Μπράβο σε εσάς που περιποιείστε και φροντίζετε τα αρχεία», είπε μεταξύ άλλων. Μια φράση που θα μπορούσε να γίνει εθνικό σύνθημα. Το χειροκρότημα που ακολούθησε ήταν αυθόρμητο, παρατεταμένο, πέρα για πέρα αληθινό. Δεν τιμούσε απλώς έναν άνθρωπο, αλλά μια γενιά, μια στάση ζωής, μια ανεξίτηλη προσφορά.
Στιγμές αργότερα, ο ιδρυτής του Φορέα «Σπάρτη 2034», Νίκος Καρμοίρης, προανήγγειλε έκπληξη λίγο πριν το κλείσιμο των εργασιών της πρώτης ημέρας, για να «εξηγηθεί» ευθύς αμέσως. Ήταν η πρωτοβουλία του για απονομή τιμητικής πλακέτας στον Μ. Αναστασάκη, αρχικά, αλλά και στους Βαγγέλη Μητράκο και Τάσο Βεκράκο στη συνέχεια. Αξιέπαινη και ανεκτίμητη κίνηση.
Στη συνέχεια προβλήθηκε βίντεο με προφορική μαρτυρία του Τάσου Βεκράκου, εμπόρου και πρώην δημοτικού συμβούλου Δ. Σπαρτιατών, για τα αρχεία της Σπάρτης, σε καταγραφή του Ν. Καρμοίρη.
Οι Βαγγέλης Μητράκος και Τάσος Βεκράκος απέσπασαν επίσης ζεστό χειροκρότημα κατά τη βράβευσή τους, αναγνωρίζοντας το πολύτιμο έργο τους που, μέσα από δεκάδες άρθρα, αναδρομές, χρονογραφήματα κ.α., έχει φωτίσει πτυχές της τοπικής ιστορίας και πολιτισμού.
Συγκινημένοι και οι τρεις τιμηθέντες, εξέφρασαν με ταπεινότητα τις θερμές τους ευχαριστίες και την βαθιά τους ευγνωμοσύνη για αυτή την απρόσμενη, μα τόσο σημαντική τιμή. Στα πρόσωπά τους καθρεφτίζεται η δράση των παθιασμένων φρουρών της ιστορίας, της κουλτούρας και της ταυτότητας, που φρόντισαν να διατηρήσουν ζωντανά και αλώβητα τα ανεκτίμητα «ίχνη» που άφησε το παρελθόν.
Όσο υπάρχουν άνθρωποι που επιμένουν να «σκαλίζουν», να διασώζουν και να αφηγούνται, ο τόπος μας μπορεί να ελπίζει πως θα συνεχίσει να θυμάται και να εμπνέεται…
Χ.Π.
