Όλες οι χώρες της Ευρώπης με περίσκεψη, ανυπομονησία και αγωνία αναμένουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου στη Βρετανία. Ο προβληματισμός και η τάση για αυτονομία φαίνεται να ενισχύονται μέρα με την ημέρα ολοένα και περισσότερο. Η χρόνια συσσώρευση προβλημάτων, η αδυναμία ή η συνειδητή αδιαφορία όσον αφορά την επίλυσή τους και η συνεχής απομάκρυνση του αστικού κράτους από την πλειονότητα της κοινωνίας, των εργαζόμενων, των υποαπασχολούμενων και των ανέργων έχουν οδηγήσει στην αναζήτηση των αιτίων, την αμφισβήτηση και την απαξίωση. Η συνεχής υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους αυξάνουν την πιθανότητα για έξοδο από την ΕΕ.
Η διαφαινόμενη αυτή εξέλιξη έχει αναστατώσει τους ισχυρούς της εξουσίας, οι οποίοι έχουν ενεργοποιήσει όλους τους μηχανισμούς, εσωτερικούς και εξωτερικούς, ώστε να αποτραπεί ένα αρνητικό γι΄ αυτούς αποτέλεσμα. Έτσι, από τον πρόεδρο των ΗΠΑ και τις ηγεσίες της Ευρώπης και όχι μόνο, γίνεται προσπάθεια να αναδειχθούν οι επιπτώσεις ενός τέτοιου ενδεχόμενου. Διάσημοι επώνυμοι του πνεύματος και της επιστήμης, της τέχνης και του αθλητισμού – μεταξύ τους και Έλληνες – επιστρατεύουν ακόμη και το συναίσθημα προκειμένου να συγκινήσουν, να ωραιοποιήσουν και να αποτρέψουν την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.
Η συσπείρωση όλων των δυνάμεων της οικονομικής, καλλιτεχνικής και αθλητικής ελίτ προβληματίζει. Τι κοινό μπορεί να έχουν η ανέχεια, η φτώχεια και η περιθωριοποίηση με την πλουτοκρατία, την ευμάρεια και την μπουρζουαζία. Η διεύρυνση των ανισοτήτων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, η προώθηση νέων τρόπων και κανόνων αυθαιρεσίας και εξάρτησης έχουν κλονίσει τα θεμέλια και έχουν επιφέρει καταστάσεις ανισοκατανομής και ανισορροπίας, με διαιρετικά και διαλυτικά φαινόμενα στον κοινωνικό ιστό της άλλοτε κραταιής χώρας. Οι πραγματικές και υπαρκτές αυτές αντιθέσεις θα οξύνουν ακόμη παραπέρα τις αντιπαραθέσεις, θα φέρουν διαμάχες και συγκρούσεις, οπότε το χάσμα θα είναι αδύνατον να γεφυρωθεί.
Μέσα σε αυτό το αβέβαιο και ρευστό περιβάλλον έχει προκαλέσει μεγάλο θόρυβο, σάλο, αναστάτωση και αναταραχή το νέο πολιτικό μυθιστόρημα του Βρετανού συγγραφέα Τζόναθαν Κόου «number 11», με το οποίο προβάλλει και καυτηριάζει τις νέες μορφές εκμετάλλευσης του σύγχρονου καπιταλισμού, όπως εκδηλώνονται στη σημερινή Βρετανία. Παρουσιάζει ανάγλυφα την εικόνα μιας αρρωστημένης χώρας, όπου οι κατέχοντες άπληστοι και ασύδοτοι απολαμβάνουν τα αγαθά πλούσια και άφθονα στηρίζοντας και προστατεύοντας τα συμφέροντα του συστήματος. Από την άλλη, παρουσιάζονται τα λαϊκά στρώματα, άνθρωποι ανώνυμοι και αόρατοι, αφού το σύστημα δεν τους αναγνωρίζει, δεν τους βλέπει και οι οποίοι καλούνται κάθε φορά να συμβάλλουν από το υστέρημά τους ακόμη περισσότερο. Στηλιτεύει την παντοκρατορία των ΜΜΕ, τον κιτρινισμό τους, τη διαπλοκή τους με το πολιτικό σύστημα, την αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση. Ο πολιτικός διάλογος συχνά υποβαθμίζεται και κενός περιεχομένου φτάνει πολλές φορές και προσπερνά τα όρια της γελοιοποίησης. Αναρωτιέται αν η σάτιρα με ωμό αλλά και διεισδυτικό τρόπο μπορεί να διεγείρει, να ανατάξει και να προσανατολίσει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Είναι σίγουρα ένας δυνατός μοχλός ανάδειξης της πραγματικότητας και της αλήθειας και αποτελεί δρόμο προς την ορθή πολιτικοποίηση και πράξη.
Χωρίς αμφιβολία η απόφαση του λαού της Βρετανίας για παραμονή στην ΕΕ θα επιβεβαιώσει την ορθότητα των επιλογών της και θα παρατείνει, ενδεχόμενα και να σκληρύνει, την αντιλαϊκή της στάση και συμπεριφορά. Γι’ αυτό ένας ισχυρός κλονισμός είναι αναγκαίος. Το Brexit θα αναγκάσει την ΕΕ να αναδιπλωθεί. Να αποβάλει τη Γερμανική ηγεμονία και νοοτροπία, να πλησιάσει και να σταθεί αρωγός στα προβλήματα των λαών της. Να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στις πιο οικονομικά αδύναμες περιοχές της, κάτι που έχει παραβλέψει και απεμπολήσει τα τελευταία χρόνια παρότι αναφέρεται ρητά στις καταστατικές αρχές της. Θα επαναπροσδιορίσει τη θέση της και θα αναπτύξει σχέσεις συνεργασίας και ισοτιμίας, καθότι ο κίνδυνος αποσύνθεσης και διάλυσης θα είναι ορατός, αφού θα εμφανιστούν φυγόκεντρες δυνάμεις επανεξέτασης και αποστασιοποίησης (ήδη η Δανία και η Σουηδία εξετάζουν σοβαρά, μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τον απεγκλωβισμό των οικονομικών συμφερόντων τους από τον ασφυκτικό κλοιό που επιβάλλει η ΕΕ). Ίσως τότε αναθερμανθούν οι σχέσεις αλληλεγγύης, πραγματικής στήριξης και βοήθειας και αναθεωρηθούν οι καταστροφικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί για τη χώρα μας.
