Η Δημοκρατία δεν φοράει επώνυμα ρούχα. Δεν πατάει κόκκινο χαλί, ούτε φλερτάρει με τα φλας. Η Δημοκρατία περπατάει σιωπηλά, αλλά σταθερά -στις πορείες, στα πεζοδρόμια, στους αγώνες των πολιτών για αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη, αλήθεια.
Η φετινή, 51η επέτειος της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας, μας βρίσκει για άλλη μια χρονιά μπροστά από τις οθόνες να «θαυμάζουμε» τους προσκεκλημένους της επίσημης δεξίωσης στο Προεδρικό Μέγαρο Ενδυματολογικές επιλογές, φορέματα, τσάντες και αξεσουάρ με χιλιάδες ευρώ κόστος με πέντε μηδενικά, βλέμματα, χαμόγελα και χορηγούμενα stories στα social media.
Όταν η ενδυματολογική εμφάνιση μιας βραδιάς κοστίζει όσο ένας μισθός, όταν η εικόνα των χαμογελαστών επίσημων μοιάζει να αγνοεί τις αγωνίες των καθημερινών πολιτών, κάτι έχει πάει πολύ στραβά. Κι όλα αυτά… στο όνομα της Δημοκρατίας.
Μα είναι αυτός ο τρόπος να τιμήσουμε την ημέρα που ένα ολόκληρο έθνος ανάσανε ξανά μετά από επτά χρόνια σκοταδισμού;
Η αποκατάσταση της Δημοκρατίας δεν ήταν δείπνο στον κήπο. Ήταν οι φυλακές, τα βασανιστήρια, οι εξορίες. Ήταν «οι νέοι με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες», οι πνευματικοί άνθρωποι που διώχθηκαν, οι πολίτες που έχασαν τις δουλειές τους, την ψυχική και σωματικοί τους υγεία -και κάποιοι, την ίδια τους τη ζωή.
Η ετήσια αυτή ημέρα δεν είναι lifestyle event. Είναι Εθνική υπενθύμιση. Είναι ευκαιρία περισυλλογής και αυτογνωσίας για ένα πολίτευμα που, παρότι άντεξε, συνεχίζει να βάλλεται. Από τη διαφθορά. Από την πόλωση. Από την ανισότητα. Από τον λαϊκισμό και την απαξίωση της πολιτικής.
Η επέτειος της Δημοκρατίας χρειάζεται επανανοηματοδότηση. Δεν χρειαζόμαστε άλλες selfie στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου. Χρειαζόμαστε λόγο ευθύνης. Χρειαζόμαστε να θυμόμαστε με σεβασμό. Χρειαζόμαστε δημόσιο διάλογο για το σήμερα και το αύριο της Δημοκρατίας. Πώς διασφαλίζουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την ελευθερία του Τύπου; Πώς θα προστατεύουμε τους θεσμούς από τη φθορά και την ευτέλεια;
Η Δημοκρατία δεν είναι δεδομένη… Είναι ένα καθημερινό στοίχημα. Και δεν κερδίζεται με καλέσματα και προσκλήσεις. Κερδίζεται με αλήθεια, ευθύνη και συμμετοχή. Κι αν θέλουμε πραγματικά να τιμήσουμε όσους αγωνίστηκαν, ας ξεκινήσουμε δίνοντας ξανά νόημα σε αυτή την επέτειο. Όχι με επίδειξη, αλλά με περίσκεψη. Με το βλέμμα στραμμένο σε όσα ακόμα χρειάζονται για να κάνουμε τη Δημοκρατία όχι απλώς θεσμό -αλλά καθημερινή πράξη ζωής.
Αλλαγή ρότας ζητά ο λαός… Όχι από ιδιοτροπία, αλλά από ανάγκη. Γιατί κουράστηκε να βλέπει μια Δημοκρατία να καλλωπίζεται, ενώ γύρω της όλα καταρρέουν. Κουράστηκε να ακούει λόγια μεγάλα από στόματα μικρά. Κουράστηκε να νιώθει κομπάρσος στην ίδια του την Ιστορία.
Κι όσο οι θεσμοί κλείνουν τα αυτιά, όσο η Πολιτεία προτιμά το θεαθήναι από το πράττειν, όσο οι πολίτες δεν βρίσκουν λόγο να πάνε ούτε ως την κάλπη, το κόμμα της αποχής δυναμώνει. Γίνεται φωνή, δύναμη, απειλή. Κι αν δεν αλλάξει κάτι ριζικά -αν δεν αποκτήσει η Δημοκρατία ξανά ψυχή, πρόσωπο και μέτωπο- δεν αποκλείεται μια μέρα να ξυπνήσουμε με Πρωθυπουργό τη σιωπή του ΚΑΝΕΝΑ. Κι αυτό, δεν θα είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Θα είναι το τέλος ενός έργου που γράφτηκε με απάθεια.
Ώρα για θεσμική στροφή:
Η επέτειος της Δημοκρατίας στο ΕΑΤ-ΕΣΑ
Η επέτειος της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας δεν μπορεί να συνεχίζει να τελείται στο περιτύλιγμα της κοσμικής προβολής, αποκομμένη από τη μνήμη και το αίμα που της έδωσαν περιεχόμενο.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως θεσμικός εγγυητής του Πολιτεύματος και εκφραστής της εθνικής ενότητας, οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλία ουσίας.
Η μεταφορά της τελετής μνήμης και τιμής στον χώρο του πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων 1967–1974, θα αποτελεί μια πράξη μεγάλης θεσμικής και ηθικής σημασίας.
Έναν τόπο μαρτυρίου να τον μετατρέψουμε σε τόπο δημοκρατικής παιδείας και εθνικής ενδοσκόπησης. Έναν χώρο σιωπής να τον γεμίσουμε με φωνές ευθύνης, μνήμης και υποχρέωσης απέναντι στους νεότερους.
Η Δημοκρατία πρέπει να τιμάται εκεί όπου πληγώθηκε, για να θυμόμαστε όλοι ότι δεν ήταν ούτε εύκολη ούτε αυτονόητη. Και αυτή η αλλαγή, δεν είναι αλλαγή σκηνικού. Είναι αλλαγή προσανατολισμού.
Ίσως ήρθε η ώρα να σκεφτούμε πώς θέλουμε να τιμούμε τη Δημοκρατία. Με σιωπή και ουσία ή με πόζες και παραφωνίες; Με ονόματα που άφησαν σημάδι ή με ονόματα που απλώς «γράφουν καλά στο φακό»; Η Δημοκρατία, δεν είναι ρούχο….Δεν μετριέται σε likes… Δεν διαφημίζεται. Υπηρετείται.
Η επόμενη επέτειος, ας γίνει τομή και όχι επανάληψη. Ας σταλεί ένα μήνυμα ότι η Δημοκρατία στην Ελλάδα δεν θυμάται για να φαίνεται. Θυμάται για να μαθαίνει… Θυμάται για να στέκεται όρθια… Θυμάται για να συνεχίσει να είναι πραγματική!
