του Ηλία Παναγιωτακάκου
Στη Ζούπενα Λακωνίας, εκεί όπου οι ελιές απλώνονται σαν ποτάμι πράσινο και ο Ταΰγετος υψώνεται αλώβητος στον ορίζοντα, ένας άνθρωπος κατάφερε να δώσει νόημα στη σχέση του ανθρώπου με τη γη. Ο Λάμπρος Βλάχος, φιλόσοφος της ζωής και ταγμένος βιοκαλλιεργητής, απέδειξε πως η επιμονή, η πίστη και η αγάπη για τον τόπο μπορούν να μετατρέψουν ένα όνειρο σε πραγματικότητα.
Κι όμως, κάτω από τη σκιά του Ταϋγέτου, ο Ευρώτας κυλάει σήμερα με λιγοστά πλέον αποθέματα νερού, θύμα της κλιματικής κρίσης που πιέζει τις ισορροπίες της φύσης. Η γη δείχνει πως χρειάζεται ανθρώπους που να την σέβονται, να την προστατεύουν και να την καλλιεργούν με σοφία.
Η ιστορία του Λάμπρου ξεκινά με μετανάστευση. Μαζί με τα αδέλφια του, σε μια εποχή δύσκολη, καλλιέργησαν το ιδιόκτητο χωράφι των 30 στρεμμάτων με 800 ρίζες ελιές. Με τη σοφία κάποιου συγγενή και τις γνώσεις ειδημόνων, τόλμησαν να επενδύσουν σε ασκεπή αγροτεμάχια που άλλοι θεωρούσαν δίχως προοπτική. Εκείνος, όμως, είδε τη δυνατότητα. Και σήμερα, συνεχίζοντας μόνος, στα 400 πλέον στρέμματα καλλιεργεί 15.000 ρίζες ελιές που ταξινομούνται σε 7.000 Καλαμών, 5.000 Κορωνέικες και 3.000 Αγριελιές, δηλαδή μια σεβαστή περιουσία.
Δεν αρκέστηκε ποτέ στην ποσότητα. Η ποιότητα ήταν πάντα το ζητούμενο. Η βιοκαλλιέργεια, οι συνεχείς έλεγχοι, οι πιστοποιήσεις, η τυποποίηση του προϊόντος, όλα δείχνουν έναν άνθρωπο που αντιμετωπίζει τη γη όχι μόνο ως εργασία αλλά και ως ευθύνη. Οι εξαγωγές του στο εξωτερικό, οι αναγνωρίσεις και οι βραβεύσεις, δεν είναι παρά η φυσική απόρροια αυτής της στάσης.
Ωστόσο, ο Λάμπρος Βλάχος δεν σταματά στην παραγωγή. Στο φιλόξενο χώρο του, ανάμεσα στις ελιές, μιλάει για τον Καβάφη και τον Στέλιο Ράμφο.
Στον Καβάφη αναγνωρίζει την αξία του ταξιδιού. «Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι», λέει και χαμογελά, γιατί ξέρει πως η δική του Ιθάκη ήταν οι ελιές που τον συνόδευσαν σε κάθε βήμα της ζωής του. Από την ξενιτιά, στις πρώτες καλλιέργειες, στις μεγάλες επενδύσεις, ως τη σημερινή καταξίωση, το ταξίδι ήταν γεμάτο κόπο, αλλά και νόημα.
Από τον Στέλιο Ράμφο δανείζεται την αγωνία για το μέλλον του ελληνισμού και την ανάγκη μιας νέας ιδέας που θα εμπνεύσει τους πολίτες.
Για εκείνον, αυτή η ιδέα ίσως βρίσκεται στη γη. «Η γη μπορεί να επανεκκινήσει την οικονομία και να ξαναδώσει ζωή στα χωριά που ερημώνουν», τονίζει. Και πράγματι, η πορεία του αποδεικνύει ότι η πρωτογενής παραγωγή δεν είναι παρελθόν, αλλά δρόμος για το αύριο.
Το παράδειγμά του στέλνει ένα μήνυμα στη νέα γενιά: τίποτα δεν χαρίζεται, όλα κερδίζονται με εκπαίδευση, πίστη, υπομονή και επιμονή. Όπως ο ίδιος καλλιέργησε τις ελιές του, έτσι μπορεί κανείς να καλλιεργήσει τα όνειρά του. Και να τα δει να ανθίζουν.
Ο Λάμπρος Βλάχος είναι κάτι περισσότερο από βιοκαλλιεργητής. Είναι ένας στοχαστής της καθημερινότητας, ένας άνθρωπος που ενώνει τον κόπο με τη φιλοσοφία, τον μόχθο με την πνευματικότητα. Είναι η ζωντανή απόδειξη ότι, ακόμα και σε δύσκολες εποχές, «ό,τι αξίζει δεν χάνεται». Γιατί ριζώνει βαθιά, όπως οι ελιές του, και μένει για να φωτίζει τους επόμενους. «Όπως οι ελιές του ριζώνουν στη γη, έτσι ριζώνει και το όνειρο που δεν εγκαταλείπεται», συνεχίζει να λέει κοιτάζοντας με υπερηφάνεια τους κόπους του.
Ο Λάμπρος Βλάχος είναι παράδειγμα, όχι μόνο βιοκαλλιεργητή, αλλά ανθρώπου που δείχνει πώς η γη, η φιλοσοφία και το όνειρο μπορούν να συναντηθούν και να γίνουν δύναμη για το μέλλον.
