Ένα ιδιαίτερα κρίσιμο φαινόμενο που απειλεί τα εμβληματικά ελατοδάση της Λακωνίας και γενικότερα της Πελοποννήσου, εξαπλώνεται με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, σημαίνοντας συναγερμό σε αρχές, φορείς και πολίτες. Η εκτεταμένη ξήρανση των ελάτων ειδικά στον Πάρνωνα, αλλά και τον Ταΰγετο, έχει λάβει πλέον επικίνδυνες διαστάσεις, με τις τοπικές κοινωνίες, τις δασικές υπηρεσίες και τους επιστημονικούς φορείς να επιχειρούν να καταγράψουν και να αναλύσουν την πραγματική του έκταση.

Στον Πάρνωνα, το φαινόμενο που έγινε ιδιαίτερα αισθητό το καλοκαίρι του 2024, επεκτάθηκε ραγδαία μέσα στο 2025, εγείροντας σοβαρό προβληματισμό και αγωνία για το μέλλον του οικοσυστήματος στο καταπράσινο όρος. Οι εικόνες που έρχονται, ειδικά από την ευρύτερη περιοχή μεταξύ Τσιντζίνων και Βερροίων, αποτυπώνουν έλατα που έχουν μαραζώσει ή παρουσιάζουν εμφανή σημάδια καταπόνησης. Τα εμφανή συμπτώματα είναι κυρίως το κοκκίνισμα της άκρης των κλαδιών, που συνήθως ξεκινά από την κορυφή του δένδρου, ενώ επεκτείνεται στην ξήρανση του κορμού, την πτώση των βελόνων και τη ρητίνωση του κορμού.

Ζέστη και ανομβρία 
εκ των βασικών αιτιών
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι υψηλές και παρατεταμένες θερμοκρασίες των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, συνέτειναν σε αυτήν την απογοητευτική εικόνα (και) στον Πάρνωνα. Ακραία κλιματικά φαινόμενα που έχουν μειώσει την υγρασία εδάφους, προκαλώντας καταπόνηση των δένδρων, τα οποία δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε νερό. Αυτό που τονίζεται πάντως κι έχει τη σημασία του ως προς τη διαχείριση και αντιμετώπιση, είναι ότι «το φαινόμενο δεν καταγράφεται ως πρωτόγνωρο». 

Εκτός από την κλιματική αλλαγή, την ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες, άλλες αιτίες της ξήρανσης των δέντρων έχουν καταγραφεί:
- Προβλήματα στο έλατο (Abies cephalonica): Στην κεντρική και νότια Ελλάδα, οι ελατοδάσοι (π.χ. στις περιοχές Καλυβρύτων, Ευρυτανίας) βιώνουν έντονη θνησιμότητα λόγω περιβαλλοντικής καταπόνησης από την αλλαγή κλίματος. 
- Εντομολογικές προσβολές & συστημικά παθογόνα: Η πίεση από ξηρασία καθιστά τα δέντρα πιο ευάλωτα σε ξυλοφάγα και φλοιοφάγα έντομα, όπως τα wood‑boring beetles. Επιπλέον, μύκητες όπως η Armillaria tabescens επιτείνουν την αποσύνθεση των συστημάτων των ριζών. 
- Συνεργιστικές επιδράσεις: Το άγχος ξηρασίας αυξάνει την ευπάθεια στα έντομα, ενώ η αύξηση ρύπανσης και υπερβόσκησης επιδεινώνει την εικόνα των δασών, οδηγώντας σε συνθήκες μαζικής ξήρανσης.

Η επαφή Κρητικού με τον γγ Δασών 
και οι ενέργειες που έχουν γίνει
Πρόσφατα, ο βουλευτής Λακωνίας, Νεοκλής Κρητικός, συναντήθηκε με τον γγ Δασών, Στάθη Σταθόπουλο, προκειμένου να συζητήσουν για το θέμα της ξήρανσης ελάτων. «Ένα ανησυχητικό φαινόμενο, που ειδικά φέτος, έλαβε εκτεταμένες διαστάσεις και παρατηρήσαμε όλοι», επεσήμανε ο κ. Κρητικός.

Ο τελευταίος προσκόμισε τη σχετική αναφορά που είχε στείλει τον περασμένο Αύγουστο, υπόψη του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, βασισμένη στην επιστολή της προέδρου του Συλλόγου «Τα Τσίντζινα», κ. Αγγελικής Βουλουμάνου. Εκείνο που ζητούσε τότε ο βουλευτής, ήταν η ανάληψη ενεργειών ως προς την εκπόνηση ενός σχεδίου διαχείρισης, πρόληψης και μείωσης των συνεπειών του εκτεταμένου φαινομένου.

Ο Ευστ. Σταθόπουλος, αρμόδιος για θέματα Δασών, ασφαλώς και γνωρίζει το ζήτημα, ενώ του είχε διαβιβασθεί και η αναφορά. Ενημέρωσε τον Ν. Κρητικό, πως το Δασαρχείο Σπάρτης, με δύο επιστολές του, απευθύνθηκε στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ με θέμα «Ξηράνσεις ελάτων στο Δασικό Σύμπλεγμα Πάρνωνα και Δασικό Σύμπλεγμα Ανατολικού Ταϋγέτου», αιτούμενο τη διενέργεια αυτοψίας. 

«Μάλιστα ο κ. Σταθόπουλος μού είπε πως με την ίδια ένταση, το φαινόμενο είχε εμφανισθεί στις αρχές της δεκαετίας του ΄90», υπογράμμισε ο κ. Κρητικός. Στην έκθεσή του το Ινστιτούτο, αναφέρει πως «είχε αντιμετωπιστεί φυσικά από το ίδιο το δασικό οικοσύστημα».

Παράλληλα, με έγγραφό της προς το Δασαρχείο Σπάρτης, με θέμα «Σχέδιο Προστασίας Δασών για το έτος 2026», η Γενική Γραμματεία Δασών ζητά από τις κατά τόπους δασικές υπηρεσίες, στις περιοχές των οποίων εντοπίζεται το πρόβλημα, να καταγράψουν τις ενέργειες που εκτιμούν πως χρήζουν εκτέλεσης. Το Δασαρχείο Σπάρτης απάντησε, πως «κρίνεται σκόπιμη η εκτέλεση συγκεκριμένων έργων για την προστασία των δασών, στην περιοχή αρμοδιότητας του Δασαρχείου Σπάρτης με τη διαδικασία των μελετοκατασκευών για το έτος 2026».

Σχετικά με την ξήρανση, για το Δασικό Σύμπλεγμα Πάρνωνα ζητείται ο καθαρισμός δασών, ο οποίος συνίσταται στην «εκτέλεση εργασιών αραιώσεων, κλαδεύσεων και φρυγανεύσεων, σε συνολική έκταση δασών εμβαδού 1.189 στρεμμάτων, στις οποίες δεν έχουν γίνει καθαρισμοί τα τελευταία 20 χρόνια και βρίσκονται εκατέρωθεν δασικών δρόμων, εκτιμώμενου προϋπολογισμού, 1.500.000€».

Είχε κρούσει «καμπανάκι» 
η πρόεδρος του Συλλόγου «Τσίντζινα»
Για να καταδείξει την ένταση και κλιμάκωση του φαινομένου μέσα και γύρω από την Τσίντζινα, ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, η πρόεδρος του Συλλόγου «Τα Τσίντζινα», κ. Αγγελική Βουλουμάνου, είχε παραθέσει φωτογραφίες που όπως ανέφερε, «αποτυπώνουν -έστω εν μέρει- την έκταση του προβλήματος». Ωστόσο, όπως διευκρίνιζε, «στην πραγματικότητα η εικόνα από κοντά είναι ακόμη πιο έντονη».

Σύμφωνα με την κ. Βουλουμάνου, «το φαινόμενο ξεκίνησε νωρίς το 2024, έγινε αισθητό το καλοκαίρι κυρίως στη διαδρομή από Βερροία προς Τσίντζινα και μέχρι τον Νοέμβριο είχε επεκταθεί σημαντικά, φτάνοντας και μέσα στο χωριό». Όμως, το 2025, «η εξάπλωση είναι ακόμη μεγαλύτερη, με εμφανή σημάδια σε όλες τις πλαγιές γύρω από τη ρεματιά», παρατηρούσε η πρόεδρος των «Τσιντζίνων».

Η ίδια είχε επισημάνει πως «βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με το Δασαρχείο, το οποίο μας έχει ενημερώσει πως την περιοχή έχουν οι δασολόγοι και οι φυτοπαθολόγοι για να μελετήσουν το φαινόμενο. Ξέρουμε επίσης πως δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό –το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες ορεινές περιοχές της Πελοποννήσου και της Ελλάδας γενικότερα». Είναι χαρακτηριστικό, όπως σημείωνε η κ. Βουλουμάνου, ότι «η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) έχει κηρύξει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τις περιοχές που πλήττονται από τη μαζική ξήρανση των ελαίων».

Με βάση τα παραπάνω, η κ. Βουλουμάνου ζητούσε να πληροφορηθεί από τον βουλευτή Ν. Κρητικό, «αν το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ασχοληθεί με το θέμα και αν υπάρχει κάποιο σχέδιο ή προϋπολογισμός για την αντιμετώπισή του».

Υπογράμμιζε τέλος πως τα «Τσίντζινα» είναι διαθέσιμα κι έτοιμα να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. «Ως σύλλογος, παρότι έχουμε περιορισμένες δυνατότητες, είμαστε πάντα πρόθυμοι να συμβάλουμε με όποιον τρόπο μπορούμε, στο πλαίσιο όμως ενός συντονισμένου και τεκμηριωμένου σχεδίου δράσης», υποστήριζε η κ. Βουλουμάνου.