Οι βομβίνοι μπορούν να μάθουν να κατανοούν ένα απλό είδος κώδικα Μορς και να ξεχωρίζουν μεταξύ μακριών και σύντομων αναλαμπών φωτός σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Οι ερευνητές έδειξαν για πρώτη φορά ότι αυτά τα τριχωτά έντομα μπορούν να παίρνουν αποφάσεις σχετικά με το πού να πάνε, ανάλογα με το αν βλέπουν μια σύντομη «τελεία» ή μια μακρύτερη «παύλα». Αυτή η ικανότητα είχε μέχρι σήμερα παρατηρηθεί μόνο σε ανθρώπους και σε σπονδυλωτά, όπως μακάκους ή περιστέρια, αλλά οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Queen Mary του Λονδίνου (QMUL) δήλωσαν ότι ήταν «συναρπαστικό» να διαπιστώσουν πως και οι βομβίνοι μπορούν να κάνουν το ίδιο.
Οι βομβίνοι (γένος Bombus για αυτό και είναι γνωστοί ως μπούμπουρες) είναι ένα είδος ημι-κοινωνικών εντόμων που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τις μέλισσες (Apidae). Είναι σημαντικοί επικονιαστές για πολλά φυτά και είναι γνωστοί για το χαρακτηριστικό βόμβο που παράγουν κατά την πτήση τους.
Η ερευνητική ομάδα κατασκεύασε έναν ειδικό λαβύρινθο για να εκπαιδεύσει μεμονωμένους βομβίνους να βρίσκουν μια γλυκιά ανταμοιβή (ζάχαρη), την οποία τοποθετούσαν σε έναν από δύο αναβοσβήνοντες κύκλους φωτός. Στον άλλο κύκλο υπήρχε μια πικρή ουσία, την οποία οι βομβίνοι και γενικότερα οι μέλισσες απεχθάνονται. Στη συνέχεια οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τους κύκλους φωτός για να εκπέμπουν αναλαμπές διαφορετικής διάρκειας, δημιουργώντας μια σύνδεση μεταξύ της σύντομης «τελείας» και της ζάχαρης, και της μακριάς «παύλας» και της δυσάρεστης ουσίας.
Σε κάθε δωμάτιο του λαβυρίνθου η θέση των αναλαμπών άλλαζε ώστε οι βομβίνοι να μην μπορούν να βασιστούν σε οπτικά σημεία προσανατολισμού. Αφού οι βομβίνοι έμαθαν να πηγαίνουν κατευθείαν στον αναβοσβήνοντα κύκλο που σχετιζόταν με τη ζάχαρη, οι ερευνητές τις δοκίμασαν με φώτα χωρίς ζάχαρη, για να δουν αν η επιλογή τους καθοριζόταν μόνο από τη διάρκεια του φωτός.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρα ότι οι βομβίνοι είχαν μάθει να ξεχωρίζουν τα φώτα με βάση τη διάρκειά τους καθώς οι περισσότεροι κατευθύνθηκαν στο φως με τη «σωστή» διάρκεια, που προηγουμένως είχε συνδεθεί με τη ζάχαρη.
Ο υποψήφιος διδάκτορας Άλεξ Ντέιβιντσον δήλωσε ότι ήταν «εντυπωσιακό» να βλέπει κανείς τους βομβίνους να μαθαίνουν να διακρίνουν τα σήματα τελείας και παύλας. «Θέλαμε να μάθουμε αν οι βομβίνοι μπορούσαν να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ διαφορετικών χρονικών διαρκειών, και ήταν πολύ συναρπαστικό να τις βλέπουμε να τα καταφέρνουν. Δεδομένου ότι οι μέλισσες δεν συναντούν αναβοσβήνοντα φώτα στο φυσικό τους περιβάλλον, είναι αξιοθαύμαστο που μπόρεσαν να επιτύχουν αυτό το έργο» εξήγησε.
Πρόσθεσε ότι η ικανότητα των εντόμων να αντιλαμβάνονται τη διάρκεια των φωτεινών σημάτων θα μπορούσε να οφείλεται σε μια «ικανότητα χρονικής επεξεργασίας» που εξελίχθηκε για άλλους σκοπούς, όπως για την παρακολούθηση της κίνησης ή την επικοινωνία. «Εναλλακτικά αυτή η απροσδόκητη ικανότητα να κωδικοποιούν και να επεξεργάζονται τη χρονική διάρκεια μπορεί να αποτελεί ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό του νευρικού συστήματος εγγενές στις ιδιότητες των νευρώνων. Μόνο περαιτέρω έρευνα θα μπορέσει να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα».
Η ομάδα πρόσθεσε ότι τώρα που έχει αποδειχθεί η ικανότητα των βομβίνων να αναγνωρίζουν τη διάρκεια φωτεινών σημάτων θα μπορέσουν να δοκιμάσουν διαφορετικά μοντέλα στον μικροσκοπικό εγκέφαλο των εντόμων ο οποίος έχει όγκο μικρότερο από ένα κυβικό χιλιοστό για να κατανοήσουν το γιατί.
