Κράτος (κρατώ: είμαι ισχυρός, έχω την εξουσία, κυβερνώ, διοικώ) είναι η εξουσία που ασκείται σε ένα σύνολο ανθρώπων μιας συγκεκριμένης εδαφικής έκτασης (χώρας). Είναι η πολιτική οργάνωση της οικονομικής ολιγαρχίας που έχει σκοπό να υπερασπίζει τα συμφέροντά της. Είναι η δύναμη – αποτέλεσμα κοινωνικών διεργασιών – που κλήθηκε να ισορροπήσει τις ταξικές αντιθέσεις. Να καταστείλει και να πατάξει τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις να συντηρεί τις ανισότητες, τις αδικίες, την εκμετάλλευση και να διαμορφώνει κλίμα ηρεμίας και αποδοχής. Η συσσώρευση πλούτου σε ολοένα και λιγότερους, η διαφύλαξη των κεκτημένων της αριστοκρατίας, η προστασία των προνομίων των εχόντων και ο έλεγχος της πλατειάς μάζας των εκμεταλλευόμενων δημιούργησαν την ανάγκη μηχανισμών και συντελεστών που αποτελούν το δεξί χέρι ή το ίδιο το κράτος. 

Το κράτος δε δημιουργήθηκε αμέσως με την παρουσία του ανθρώπου. Εμφανίστηκε στην πορεία της κοινωνικής εξέλιξης ως απόρροια της έντονης σύγκρουσης των ταξικών αντιθέσεων. Είναι αποτέλεσμα της αύξησης της παραγωγής και της παραγωγικότητας, του καταμερισμού της εργασίας, της εμφάνισης του εμπορίου της συναλλαγής και της ανταλλαγής και της ατομικής ιδιοκτησίας. Υπήρξαν κοινωνίες που περπάτησαν και έζησαν χωρίς αυτό. Η κοινοβιακή λειτουργία των πρώτων χριστιανών είναι μία απ’ αυτές, όπου οι πιστοί παρέδιδαν όλα τα υπάρχοντά τους και απολάμβαναν ο καθένας ανάλογα με τις ανάγκες του. Όπως αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων «… είχον άπαντα κοινά,… και ήν ψυχή μία». Οι αρνητές της τότε κατάστασης (χίπις δεκαετία του 60) δηλαδή ανήσυχα νεανικά πνεύματα επιστρέφουν στη φύση, ζητούν απόλυτη ελευθερία και ζουν σε κοινόβια. Ένα ακόμη παράδειγμα αποτελεί το σύγχρονο και ξεχωριστό κοινόβιο στη Γαύδο, όπου το 1997 εγκαταστάθηκαν Ρώσοι επιστήμονες, οι οποίοι λάτρευαν τον ελληνικό τρόπο σκέψης και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Το κράτος δομημένο και οργανωμένο σε ένα δαιδαλώδες σύστημα συμπλεκομένων και αλληλεπικαλυμμένων τομέων και φορέων με ένα σύνολο, εν μέρει άχρηστων, υπηρεσιών και αρχών καθορίζει το πλαίσιο των κινήσεων, δράσεων και επιλογών. Οι δικαστικές, διοικητικές, αστυνομικές αρχές απαρτίζονται από πρόσωπα που προέρχονται από τα σπλάχνα της κοινωνίας. Με καταγωγή από κοινωνικό περιβάλλον με χαμηλά γενικώς οικογενειακά εισοδήματα στελεχώνουν τις υπηρεσίες της κρατικής μηχανής και απαιτούν την εφαρμογή των νόμων, των αποφάσεων και των εγκυκλίων. Πολλοί διαισθάνονται και πιστεύουν ότι έχουν μερίδιο της εξουσίας, ότι είναι οι θεματοφύλακες των αξιών και των αρχών της κοινωνίας και ότι βρίσκονται πάνω από αυτή. Αντί για υπηρέτες του κοινωνικού συνόλου με βαθιά επίγνωση των υποχρεώσεών τους απέναντι στον πολίτη, ο οποίος τους έχει διορίσει στην υπηρεσία του, καταγίνονται πολλές φορές σε δυνάστες του. Δεν είναι σπάνια τα φαινόμενα που για ίδια αδικήματα έχουμε αντίθετες δικαστικές αποφάσεις, ο πολίτης να ταλαιπωρείται χωρίς λόγο από τον υπάλληλο και ο αστυνομικός να παρουσιάζεται ζωσμένος με ξύλα και σίδερα. Τα παραπάνω αποτελούν σύγχρονες πρακτικές και εικόνες της καθημερινότητας από όργανα εμφορούμενα με τη ψευδαίσθηση και την απατηλή νοοτροπία ότι αυτοί είναι το κράτος και ότι θα πρέπει να τηρείται η συμμόρφωση προς τις υποδείξεις τους. Η αδικία, ο χρηματισμός και η αυθαιρεσία είναι δικό τους πλεονέκτημα. Όργανα του κράτους είναι αυτά, που παρότι πονάς και πεθαίνεις, δε σε εισάγουν στο χειρουργείο χωρίς φακελάκι, που για να προχωρήσει αίτημά σου απαιτούν να βάλεις το χέρι στην τσέπη, που για τη διεκπεραίωση οικονομικής υπόθεσης κάποιο ποσοστό πρέπει να δοθεί στον διενεργούντα τον έλεγχο. Η εμπιστοσύνη έχει κλονιστεί. Η αμφισβήτηση και η μεροληψία οδηγούν στην προκατάληψη. Η απογοήτευση είναι μεγάλη.
«Το κράτος είμαι εγώ (l’ etat c’ est moi)» είπε ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ της Γαλλίας, ο οποίος με απολυταρχικές τάσεις ολοκληρωτισμού εξίσωσε το κράτος με τον εαυτό του και τον έθεσε πάνω από τη βουλή και τους νόμους.
Η ένταξη της τεχνολογίας στις κρατικές υπηρεσίες, η απομάκρυνση της διαπροσωπικής επικοινωνίας, η πάταξη της γραφειοκρατίας με την απλοποίηση των διαδικασιών θα περιορίσουν σημαντικά την εμπλοκή των υπηρεσιών. Μόνο αν τα όργανα της πολιτείας κρίνονται για επαναβεβαίωση ή όχι θα σκύψουν πραγματικά στα προβλήματα του πολίτη με σεβασμό στην προσωπικότητά του. Η μόρφωση και η συνεχής επιμόρφωση είναι απαραίτητη και επιβάλλεται. Η εκπαίδευση, η παιδεία και ο πολιτισμός είναι παράγοντες που προάγουν τις αληθινές ανθρώπινες σχέσεις και συντελούν στην ευγενική παρουσία και συμπεριφορά. Θα είναι θετική εξέλιξη αν σε τακτά διαστήματα γίνεται αποτίμηση με κοινωνικό έλεγχο.
Είναι αναγκαία η οικοδόμηση και η καθιέρωση μιας νέας κοινωνίας που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα προωθεί τη διεύρυνση των ατομικών ελευθεριών. Σ’ αυτήν θα διεξάγονται δίκαιες δίκες, θα σταματήσουν οι παρεμβάσεις και θα επιβάλλονται ποινές με ιδιαίτερη ευαισθησία, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη γενικότερη κατάσταση, αλλά και τους ηθικούς κανόνες. Τα καταστήματα σωφρονισμού θα μειωθούν, θα γίνουν πιο ανθρώπινα και δε θα έχουν έγκλειστους κακοποιούς, αλλά ανθρώπινες ψυχές. Οι αντιλήψεις και οι ιδέες διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων δε θα φιμώνονται ούτε θα φυλακίζονται. Μια κοινωνία πρόνοιας όπου όλοι και όλες θα έχουν πρόσβαση και ίση μεταχείριση στις μονάδες υγείας και περίθαλψης. Μια κοινωνία σταθερή που δεν θα αλλάζει κάθε φορά που ψηφίζεται νέα Κυβέρνηση. Που δε θα επιτρέπει την παρέμβαση κυβερνητικών και κομματικών επιδιώξεων. Μια κοινωνία αλληλεγγύης χωρίς διακρίσεις, όπου θα δίνονται ίσες ευκαιρίες σε όλες και όλους.