Κάθε τόπος κουβαλάει την ιστορία του. Κάθε πέτρα, κάθε δρόμος, κάθε κάστρο. Μα υπάρχουν κάποιες στιγμές που ξεχωρίζουν. Στιγμές που γίνονται στροφή στην πορεία ενός λαού. Μια τέτοια στιγμή ήταν η 23η Ιουλίου 1821. Η μέρα που η Μονεμβασιά, το βυζαντινό κάστρο της μοναδικής εισόδου, άνοιξε τις πύλες της στην ελευθερία.
Η Μονεμβασιά δεν λύγισε ποτέ. Όχι απέναντι στον χρόνο, όχι απέναντι στους κατακτητές. Επί 358 χρόνια άλλαζε χέρια, από Βενετούς σε Οθωμανούς, αλλά η ψυχή της ήταν ελληνική. Και το 1821, όταν το κάλεσμα της επανάστασης ήχησε απ’ άκρη σ’ άκρη της Πελοποννήσου, εκείνη απάντησε πρώτη.
Η πολιορκία κράτησε μήνες. Οι Έλληνες αγωνιστές, με ελάχιστα μέσα αλλά απεριόριστο πείσμα, περικύκλωσαν το φρούριο. Οι πολιορκημένοι Τούρκοι, αν και καλά οχυρωμένοι, δεν άντεξαν την απομόνωση και την πείνα. Κι όταν οι διπλωματικές προσπάθειες του Κατακουζηνού, με εντολή του Υψηλάντη, άνοιξαν τον δρόμο της συνθηκολόγησης, η Μονεμβασιά παραδόθηκε στους αγωνιζόμενους Έλληνες χωρίς να χυθεί άλλο αίμα.
Ήταν η πρώτη απελευθερωμένη Καστροπολιτεία της Πελοποννήσου. Και τα πολεμοφόδιά της έγιναν εφόδια για τις επόμενες μάχες -για την Τριπολιτσά, το Ναύπλιο, την Κόρινθο, για όλη την Επανάσταση.
Η σύγχρονη επέτειος:
Μνήμη και λαμπρότητα
Κάθε χρόνο στις 23 Ιουλίου, η Μονεμβασιά τιμά την ιστορική της απελευθέρωση με λαμπρότητα. Η αναπαράσταση της πυρπόλησης ενός ιστιοφόρου πλοίου φέρνει στο νου τις φλόγες του Αγώνα, ενώ τα εντυπωσιακά βεγγαλικά φωτίζουν τον νυχτερινό ουρανό, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα μνήμης, περηφάνειας και ελπίδας.
Οι εορτασμοί μετατρέπουν την πόλη σε ζωντανό ιστορικό μνημείο, δίνοντας στους κατοίκους και τους επισκέπτες την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με την ιστορική της ταυτότητα.
Γιατί αυτή η επέτειος δεν είναι απλώς εορταστική. Είναι μια στιγμή που γυρνάμε πίσω για να καταλάβουμε το παρόν. Να ξαναδούμε τι σημαίνει πατρίδα.
Ο νέος πατριωτισμός δεν κραυγάζει…. χτίζει.
Δεν μετριέται σε μεγάλα λόγια, ούτε σε σημαίες που υψώνονται για το θεαθήναι. Ο νέος πατριωτισμός είναι η ευθύνη μας να γνωρίζουμε την ιστορία -όχι για να επαναπαυτούμε, αλλά για να σταθούμε αντάξιοι.
Είναι η απόφαση να προστατεύσουμε τον τόπο μας από νέες «πολιορκίες»: την αδιαφορία, την παραίτηση, την απώλεια της συλλογικής μνήμης. Είναι η στάση ζωής που σέβεται τον άλλον, τιμά το παρελθόν και φροντίζει το μέλλον.
Μα δεν φτάνει να θυμάσαι. Ο νέος πατριωτισμός δεν είναι το να ζεις στο παρελθόν, αλλά να χτίζεις με ευθύνη το μέλλον.
Ο πατριωτισμός του 21ου αιώνα, δεν κραυγάζει, εργάζεται.
Δεν αποθεώνει σύμβολα· τα ζει καθημερινά.
Δεν εξαντλείται σε εορτασμούς· ξεκινά απ’ την παιδεία, περνά από την κοινωνική συνοχή και φτάνει στην υπεράσπιση της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της αλήθειας.
Ο νέος πατριωτισμός είναι να μην αφήσεις ποτέ να καεί η «ναυαρχίδα» της συλλογικής μας μνήμης.
Είναι να παλεύεις σήμερα, όπως τότε -για λιγότερη αδικία, περισσότερη ανθρωπιά, διαφάνεια, δικαιοσύνη, κοινωνική αλληλεγγύη, για μια πιο φωτεινή Ελλάδα του 21ου αιώνα.
