Τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια εμφάνισης εμφράγματος ή εγκεφαλικού σε μεγαλύτερη ηλικία φαίνεται πως «γράφονται» πολύ νωρίτερα απ’ όσο πιστεύαμε. Η επιστημονική κοινότητα στρέφει το βλέμμα σε έναν, εν μέρει υποτιμημένο, παράγοντα: την αρτηριακή πίεση των νέων ενηλίκων.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του University College London (UCL), ακόμη και φυσιολογικές αλλά σχετικά υψηλές τιμές πίεσης στα 30 και 40 έτη μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού στις επόμενες δεκαετίες.
Το στοιχείο που θα πρέπει να κινητοποιήσει το κοινό δεν είναι μόνο το αν η πίεση είναι υψηλή, αλλά το πόσο απότομα αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με υψηλότερες τιμές πίεσης στις δεκαετίες των 30 και 40 εμφάνιζαν μειωμένη ροή αίματος προς τον καρδιακό μυ στα 77 τους χρόνια: μια ένδειξη φθοράς που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφραγμάτων, εγκεφαλικών και καρδιακής ανεπάρκειας.
Η μελέτη
Η έρευνα, γνωστή ως MyoFit46, βασίστηκε σε στοιχεία 505 συμμετεχόντων από τη μακροχρόνια National Survey of Health and Development, η οποία παρακολούθησε άτομα γεννημένα την ίδια εβδομάδα του Μαρτίου 1946. Οι ερευνητές μέτρησαν την αρτηριακή πίεση των συμμετεχόντων σε 6 χρονικά σημεία: στις ηλικίες 36, 43, 53, 62, 69 και 77 ετών. Όπως αποδείχθηκε, όσο υψηλότερη ήταν η πίεση σε οποιαδήποτε ηλικία, τόσο «φτωχότερη» ήταν η αιμάτωση της καρδιάς στα 77 έτη.
Η αρτηριακή πίεση, υπενθυμίζεται, μετριέται με βάση δύο αριθμούς:
Συστολική πίεση (ο πρώτος, υψηλότερος αριθμός): όταν η καρδιά αντλεί αίμα.
Διαστολική πίεση (ο δεύτερος, χαμηλότερος αριθμός): όταν η καρδιά χαλαρώνει μεταξύ των παλμών.
Τα αποτελέσματα
Μια αύξηση 10 μονάδων στη συστολική πίεση μεταξύ 36 και 69 ετών (π.χ. από 120 σε 130 mmHg) συνδέθηκε με έως 6% μείωση της ροής αίματος στην καρδιά στα 77 χρόνια. Η επίδραση ήταν ακόμη πιο έντονη μεταξύ 43 και 63 ετών: κάθε αύξηση 10 μονάδων αντιστοιχούσε σε 9-12% μείωση της αιμάτωσης.
Κάθε 1% μείωση της ροής αίματος στην καρδιά συνδέεται με 3% αύξηση του κινδύνου σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου.
Όσο πιο απότομα αυξάνεται η πίεση, τόσο χειρότερη είναι η αιμάτωση. Για παράδειγμα, αύξηση μιας μονάδας τον χρόνο από τα 36 έως τα 43 οδηγεί σε 2% χαμηλότερη ροή, ενώ η ίδια αύξηση μεταξύ 53 και 63 ετών σε 5% μείωση.
Τα ευρήματα παρέμειναν στατιστικά σημαντικά ακόμη κι όταν ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως φύλο, βάρος, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, κάπνισμα, φυσική δραστηριότητα, διαβήτης -αλλά και η ίδια η πίεση στα 77.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η διατήρηση της πίεσης κάτω από τα 120 mmHg μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη μακροχρόνια υγεία της καρδιάς. Στόχος των επόμενων ερευνών είναι να εξεταστεί εάν η συστηματική παρακολούθηση από την ηλικία των 18 ετών μπορεί να μειώσει τους καρδιαγγειακούς κινδύνους στη μέση και τρίτη ηλικία.
Η οπτική των ειδικών
«Η αρτηριακή πίεση είναι ο “σιωπηλός δολοφόνος”, καθώς αποτελεί την κυριότερη αιτία εμφραγμάτων, εγκεφαλικών και πρόωρων θανάτων», τονίζει ο καθηγητής Bryan Williams.
Ο Δρ. Cristian Topriceanu, υπότροφος στο UCL και πρώτος συγγραφέας της μελέτης, προσθέτει πως «δεν έχει σημασία μόνο πόσο υψηλή είναι η πίεση, αλλά και το πόσο γρήγορα αυξάνεται. Αυτό προσφέρει στους γιατρούς ένα νέο εργαλείο εκτίμησης του κινδύνου, όχι βάσει μιας στιγμιαίας μέτρησης, αλλά της πορείας της πίεσης μέσα στον χρόνο».
Συμπέρασμα
Η Δρ. Gaby Captur συνοψίζει το κεντρικό μήνυμα της παρούσας μελέτης, λέγοντας ότι «μικρές, σταδιακές αυξήσεις στην αρτηριακή πίεση, ακόμη κι αν παραμένουν “φυσιολογικές αλλά υψηλές”, μπορούν να προκαλέσουν σιωπηρές βλάβες στην καρδιά. Η πίεση που έχετε στα 30 μπορεί να επηρεάσει την καρδιά σας 40 χρόνια αργότερα. Η διατήρησή της σε φυσιολογικά επίπεδα είναι επένδυση για το πώς “γερνά” η καρδιά».
Η πρόληψη ξεκινά πολύ πριν τη μέση ηλικία. Η τακτική μέτρηση της πίεσης, η παρακολούθηση των μεταβολών της και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να αποτρέψουν μακροχρόνιες, «σιωπηρές» βλάβες στο καρδιαγγειακό σύστημα.
