Ένα έργο που κατασκευάστηκε με διθυράμβους και στόχο να θωρακίσει την αλιεία και να δώσει πνοή στην τοπική ανάπτυξη, εδώ και χρόνια έχει περιέλθει σε αδράνεια, «βουλιαγμένο» στα φύκια. Το αλιευτικό καταφύγιο της Γλυκόβρυσης στην παραλία Κοκκινιάς Δ. Ευρώτα, που κατασκευάστηκε το 2011 μέσω ευρωπαϊκού προγράμματος, και στοίχισε περί τα 2 εκατ. ευρώ (1,97) έχει ουσιαστικά μπαζωθεί από τόνους φυκιών που μεταφέρονται από θαλάσσια ρεύματα και ανέμους. Όπως μεταφέρεται, οι ψαράδες της περιοχής υποχρεώνονται να καταφεύγουν για να «δέσουν» σε άλλα κοντινά λιμάνια, όπως η Ελιά και η Πλύτρα ή και πιο απομακρυσμένες περιοχές στη νοτιοανατολική Λακωνία, καθώς το καταφύγιο δεν λειτουργεί ούτε ως καθημερινός χώρος πρόσδεσης για τα σκάφη, ούτε ως απάνεμο λιμάνι σε περίπτωση δυσμενών φαινομένων.
Εκτός αυτού, όπως καταγγέλλουν κάτοικοι και επαγγελματίες, η κατάσταση εγκατάλειψης προκαλεί έντονη δυσοσμία που φτάνει μέχρι κατοικημένες περιοχές, με την υποδομή να θεωρείται πια εστία ρύπανσης. Παρότι η κατασκευή χαρακτηρίζεται στέρεα και ανθεκτική στους ανέμους, όπως υποστηρίζεται υπάρχει αστοχία στο ζήτημα του μπαζώματος, που καθιστά το καταφύγιο πρακτικά άχρηστο υπό τα τωρινά δεδομένα.
«Μια βιώσιμη λύση αξιοποίησης του χώρου είτε ως καταφύγιο είτε ως πολυχώρος»
Υπό αυτό το θλιβερό σκηνικό, η δημοτική παράταξη «Όλοι Μαζί – Νέα Αρχή για τον Ευρώτα» με επικεφαλής τον Παναγιώτη Παυλάκη φέρνει το ζήτημα στο προσκήνιο. Με πρωτοβουλία της, το θέμα τέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Ευρώτα, με στόχο να ξεκινήσουν οι διαδικασίες διαβούλευσης και μελέτης για μια βιώσιμη λύση αξιοποίησης του χώρου, για να λειτουργήσει είτε ως αλιευτικό καταφύγιο είτε ως πολυλειτουργικός χώρος με τη μορφή βιοκλιματικού–τεχνολογικού πάρκου. Το σχήμα της αντιπολίτευσης τονίζει ότι η σημερινή κατάσταση του έργου αποτελεί περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό πρόβλημα, καθώς έχει εγκαταλειφθεί πλήρως, χωρίς να αποφέρει κανένα όφελος στην τοπική κοινωνία. Η πρόταση Παυλάκη προβλέπει τρεις φάσεις δράσης: Διαβούλευση, τεχνική μελέτη αξιοποίησης και δημόσια παρουσίαση των αποτελεσμάτων, με στόχο να αποφασιστεί συλλογικά το μέλλον του έργου.
«Η πρωτοβουλία μας έχει στόχο να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για μια βιώσιμη λύση αξιοποίησης του χώρου είτε ως καταφύγιο είτε ως πολυχώρος. Απέναντι στην ακινησία, τόσο η νομική υπηρεσία του Λιμενικού Ταμείου, όσο και η Περιφέρεια Πελοποννήσου άμεσα να δώσουν νομικές λύσεις απεμπλοκής», αναφέρει χαρακτηριστικά η πλευρά Παυλάκη. Σύμφωνα με το πλάνο που καταθέτει η παράταξη, στη δεύτερη φάση προτείνεται η εκπόνηση μελέτης αξιοποίησης που έπειτα θα παρουσιαστεί στο Δημοτικό Συμβούλιο Ευρώτα και στο Τοπικό Συμβούλιο Γλυκόβρυσης, για να ακολουθήσει το τρίτο στάδιο, αυτό της διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία για τη λήψη «ριζικών αποφάσεων».
«Προοπτική του Καταφυγίου Γλυκόβρυσης με σχέδιο και ενημέρωση για μια βιώσιμη ανάπτυξη»
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ανακοίνωσης της παράταξης Παυλάκη:
«Το Αλιευτικό Καταφύγιο της Γλυκόβρυσης, έργο που ολοκληρώθηκε πριν από μία δεκαετία περίπου, παραμένει ανενεργό, αναξιοποίητο και περιβαλλοντικά επιβαρυμένο. Η σημερινή του κατάσταση δεν προσφέρει κανένα όφελος στην τοπική κοινωνία, ενώ παράλληλα επιβαρύνει αισθητικά, περιβαλλοντικά και λειτουργικά το παράκτιο μέτωπο.
Συμπερασματικά το καταφύγιο της Γλυκόβρυσης είναι ένα έργο που:
- απορρόφησε δημόσιους και ευρωπαϊκούς πόρους,
- δεν απέδωσε κοινωνικό ή οικονομικό όφελος,
- και σήμερα αποτελεί περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό πρόβλημα για την περιοχή.
Η ακινησία βλάπτει. Αν δεν υπάρξει σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης, η φθορά θα συνεχιστεί, με αποτέλεσμα να χαθεί οριστικά μια υποδομή που κόστισε σχεδόν 2 εκατομμύρια ευρώ στους πολίτες.
Αναγκαιότητα για νέο σχέδιο
Το Δημοτικό Συμβούλιο Ευρώτα καλείται να αναλάβει πρωτοβουλία ουσίας: να εξετάσει ρεαλιστικά όλες τις εναλλακτικές προοπτικές αξιοποίησης του καταφυγίου, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, την περιβαλλοντική ισορροπία και τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.
Πρόταση διαδικασίας
α. Δημόσια διαβούλευση
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ευρώτα ως κυρίαρχο όργανο λαμβάνει απόφαση να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για ανοιχτή δημόσια διαβούλευση με συμμετοχή: Του Τοπικού Συμβουλίου και των κατοίκων της Γλυκόβρυσης, επαγγελματιών και ερασιτεχνικών ψαράδων, τοπικών συλλόγων και εκπροσώπων φορέων, του ΤΕΕ, μηχανικών, περιβαλλοντολόγων και επιστημόνων του δήμου και της περιοχής, της Περιφέρειας Πελοποννήσου – ΠΕ Λακωνίας.
Στόχος: ενημέρωση, διάλογος και συλλογική απόφαση για το μέλλον του έργου.
β. Τεχνική εκτίμηση
Ανάθεση από το Λιμενικό Ταμείο και την Περιφέρεια Πελοποννήσου, αφού λυθεί το νομικό θέμα, σε εξειδικευμένο μελετητικό φορέα να καταγράψει την παρούσα κατάσταση και να εξετάσει εναλλακτικές:
- Επαναλειτουργία ως αλιευτικό καταφύγιο (αν είναι τεχνικά εφικτό).
- Μετατροπή σε πολυχώρο πολιτισμού – περιπάτου – ποδηλατόδρομου.
- Διαμόρφωση οικοτουριστικού ή περιβαλλοντικού πάρκου.
γ. Δημόσια παρουσίαση και απόφαση
Η πρόταση των μελετητών να παρουσιαστεί δημόσια, με στόχο οι κάτοικοι να συναποφασίσουν την τελική κατεύθυνση.
Αναπτυξιακή προοπτική
Η αξιοποίηση του χώρου, με βιώσιμη προσέγγιση και ήπιες παρεμβάσεις, μπορεί:
- να αναβαθμίσει το παράκτιο μέτωπο της Γλυκόβρυσης,
- να ενισχύσει την τοπική οικονομία μέσω τουρισμού και πολιτισμού,
- να προβάλει θετικά τον Δήμο Ευρώτα ως πρότυπο συμμετοχικής αναγέννησης δημόσιων έργων.
Προτεινόμενα βήματα
- Ανοιχτή δημόσια διαβούλευση (δήμος, κάτοικοι, φορείς, νέοι)
- Τεχνική αξιολόγηση από μηχανικούς – περιβαλλοντολόγους για πιθανό μπάζωμα ή διαμόρφωση σε περιβαλλοντικό πρότυπο.
- Εκπόνηση μελέτης αλλαγής χρήσης και έγκριση από αρμόδιες υπηρεσίες.
- Χρηματοδότηση μέσω:
- Προγραμμάτων Πράσινης Μετάβασης ή Leader,
- ΕΣΠΑ / Ταμείου Ανάκαμψης,
- ιδιωτικών χορηγιών ή συμπράξεων με συλλόγους.
- Πιλοτική φάση διαμόρφωσης του χώρου με χαμηλό κόστος (πχ καθαρισμός, παγκάκια, δενδροφύτευση, φωτισμός).
Να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία σχεδίου και ενημέρωσης των κατοίκων για τη διαμόρφωση μιας βιώσιμης και κοινωνικά αποδεκτής λύσης για το Καταφύγιο Γλυκόβρυσης.
Η ακινησία δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Οι μελετητές θα υποδείξουν τις τεχνικές δυνατότητες, αλλά οι κάτοικοι και το δημοτικό συμβούλιο, μαζί με το Λιμενικό Ταμείο, την Περιφέρεια Πελοποννήσου (ΠΕ Λακωνίας) θα αποφασίσουν για το μέλλον του τόπου μας, με τελικό αποδέκτη διεκδίκησης, την Πολιτεία».
