Με την έλευση του 2026 ο Δήμος Ανατολικής Μάνης καθιερώνει ένα πρωτοποριακό σύστημα υπολογισμού των δημοτικών τελών καθαριότητας για τις επιχειρήσεις, το οποίο βασίζεται στον ετήσιο κύκλο εργασιών και όχι στα τετραγωνικά μέτρα ή τον αριθμό των συσκευασιών (σακούλες) απορριμμάτων.

Το νέο μέτρο, που φέρει τον τίτλο «Πληρώνω Όσο Πετάω» (ΠΟΠ), αποτελεί πρωτοβουλία που, όπως μεταδίδεται, εφαρμόζεται για πρώτη φορά με άμεση σύνδεση οικονομικής δραστηριότητας-κόστους καθαριότητας. Η απόφαση αυτή, κατά τους αρμόδιους ισχυρισμούς, προέκυψε από την ανάγκη διαχείρισης της δυσανάλογης επιβάρυνσης λόγω της ραγδαίας αύξησης των απορριμμάτων κατά την τουριστική περίοδο, καθώς η περιοχή δέχεται δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.

Με την πολιτική αυτή, ο δήμος επιδιώκει πλέον μια πιο δίκαιη κατανομή του κόστους μεταξύ επιχειρήσεων και κατοίκων.

Με βάση την υπ’ αριθμ. απόφαση 130/2025 του ΔΣ Ανατ. Μάνης, το νέο σύστημα καθορίζει ποσοστιαία τέλη επί του ετήσιου κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων, με βάση τον τύπο δραστηριότητας και την εκτιμώμενη παραγωγή απορριμμάτων:

- Καταστήματα εστίασης (εστιατόρια, καφέ, ταβέρνες): 2% του τζίρου.

- Μονάδες διαμονής με πλήρη διατροφή ή camping: 1,5% του τζίρου.

- Μονάδες διαμονής με πρωινό: 1% του τζίρου.

Σύμφωνα με την εισήγηση του δήμου, συνολικά η εισπραξιμότητα από τα νέα τέλη αναμένεται να ανέλθει σε 610.500€, καλύπτοντας ουσιαστικά το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων που δεν προέρχονται από μόνιμους κατοίκους και μικρές επιχειρήσεις. Με την επιβολή αυτών των τελών, διασφαλίζεται η δίκαιη κατανομή του κόστους διαχείρισης απορριμμάτων, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική παραγωγή απορριμμάτων ανά κατηγορία και επιχειρηματικό κλάδο.

Τα παραπάνω ψηφίστηκαν κατά πλειοψηφία από το Δημοτικό Συμβούλιο Ανατ. Μάνης, στη συνεδρίαση της 30ης Οκτωβρίου 2025. Εναντίον της απόφασης τάχθηκαν οι δημοτικοί σύμβουλοι κκ Λιγνός, Δημακόγιαννης, Παντελεάκος, Π. Μιχαλακάκος και Μπαγετάκου.

Διαδικασία δήλωσης-ελέγχου και οι προσδοκώμενοι στόχοι κατά δήμο
Η εφαρμογή του νέου συστήματος προβλέπει:

- Μηνιαία δήλωση των επιχειρήσεων στο Τμήμα Εσόδων, συνοδευόμενη από αντίγραφο του Βιβλίου Εσόδων–Εξόδων του αντίστοιχου μήνα.

- Ετήσια εκκαθάριση, μέσω διασταύρωσης των στοιχείων με τις επίσημες δηλώσεις ΦΠΑ και φορολογίας εισοδήματος.

- Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα ανωτέρω των επιχειρήσεων, πέραν της βεβαίωσης των αναλογούντων ποσών, θα ισχύουν τα προβλεπόμενα στο α/α 46 του ισχύοντος Κανονισμού Καθαριότητας του Δήμου Ανατ. Μάνης.

Η διαδικασία αυτή, σύμφωνα όσα μεταφέρονται από τη διοίκηση, στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας και στην αποφυγή άνισης μεταχείρισης μεταξύ μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων. Επιπλέον, τίθεται το επιχείρημα, ότι επιτρέπει στον δήμο να έχει σαφή εικόνα για τα έσοδα και να σχεδιάζει προϋπολογισμό για τις δαπάνες καθαριότητας.

Παρ’ ότι το μέτρο εκτιμάται ότι θα επιφέρει αυξημένη επιβάρυνση των επιχειρήσεων με υψηλό τζίρο, εκ του δήμου επισημαίνεται ότι στόχος δεν είναι η αύξηση των εσόδων, αλλά η μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων κι ενθάρρυνση της ανακύκλωσης. Τίθεται συνάμα ο ισχυρισμός ότι, επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ανακύκλωση ή κομποστοποίηση θα μπορούν να δουν ανταποδοτικές μειώσεις τελών.

Αντιπολιτευτικές αντιδράσεις και ενστάσεις
Στον αντίποδα, η αντιπολίτευση στο ΔΣ Ανατ. Μάνης εξέφρασε έντονη διαφωνία, θεωρώντας ότι η αντικατάσταση του προηγούμενου συστήματος σακουλών με το νέο ποσοστό επί του τζίρου μπορεί να είναι μη αναλογική. Θεωρούν ότι επιχειρήσεις με υψηλό τζίρο, αλλά μικρή παραγωγή απορριμμάτων, θα επωμιστούν μεγαλύτερο βάρος από το προβλεπόμενο.

Ο δημοτικός σύμβουλος της αντιπολίτευσης, Παύλος Μιχαλακάκος, μάλιστα, προσέφυγε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, επικαλούμενος νομικά ζητήματα αναλογικότητας και αντικατάστασης καθεστώτος, ζητώντας ακύρωση του μέτρου.

Το προηγούμενο σύστημα
Η Ελένη Τζανετάκου υπενθυμίζει ότι το 2025 επιβλήθηκε το τέλος «πληρώνω όσο πετάω», το οποίο προέβλεπε: «Καθορίζει το “Τέλος διαχείρισης απορριμμάτων-πληρώνω όσο πετάω”, στο ποσό των 1,50 € ανά σακούλα απορριμμάτων 12 κιλών, με το οποίο θα επιβαρύνονται όλες οι επιχειρήσεις εστίασης και φιλοξενίας του Δήμου Ανατ. Μάνης. Οι επιχειρηματίες θα προμηθεύονται τις ειδικές αυτές σακούλες, οι οποίες θα είναι ιδιαίτερου χρώματος, χωρητικότητας τουλάχιστον 12 κιλών και θα φέρουν το λογότυπο του δήμου, από την υπηρεσία καθαριότητας του δήμου μας. Στις εν λόγω σακούλες θα είναι υποχρεωμένοι να τοποθετούν τα σύμμεικτα απορρίμματα των επιχειρήσεων τους». Υποστηρίζεται δε, ότι το παραπάνω τέλος με τις σακούλες δεν είναι πρωτόγνωρο, αλλά έχει εφαρμοστεί σε άλλους δήμους της χώρας, το οποίο λειτουργεί με επιτυχία, «δεδομένου ότι από την αρχή οι δήμοι δεν εφάρμοσαν “ημίμετρα”, ενώ έλαβαν υπόψιν τους την ενδεχόμενη επιστροφή τέλους στις κατηγορίες υπόχρεων (επαγγελματίες, νοικοκυριά κ.όκ). Και επιβάλλεται υποχρεωτικά σε ξενοδοχεία με 100 τουλάχιστον κλίνες. Κατά κύκλους της μειοψηφίας, «στον δήμο μας, αφού ψηφίστηκε αυτό το σύστημα, άρχισε να ζητείται η καταβολή του αναλογούντος τέλους. Ωστόσο, υπήρξαν παράπονα από επαγγελματίες ότι οι σακούλες αυτές σκίζονταν...»

Η αντικατάσταση
Μετά την ψηφοφορία της 30ης Οκτωβρίου, η Ελ. Τζανετάκου αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «αντικαταστάθηκε ουσιαστικά και τυπικά το τέλος με τις σακούλες (“πληρώνω όσο πετάω”) με την επιβολή του νέου τέλους επί του τζίρου στους καταστηματάρχες εστίασης, στις επιχειρήσεις διαμονής κοκ, επομένως εδώ έχουμε το “(παρα)πληρώνω όσο πετάω”».

Βάσει στοιχείων που επικαλείται η αντιπολίτευση, από τα ζυγολόγια του έτους 2024, ο δήμος παρήγαγε 6.236 τόνους σκουπιδιών με κόστος διαχείρισης που ανήλθε σε 6.236x125 ευρώ=779.500€.

Η αντιπολίτευση υπενθυμίζει εξάλλου, ότι το Δημοτικό Συμβούλιο είχε ψηφίσει κατά πλειοψηφία προ καιρού:

- Την αύξηση του ποσοστού του τέλους επί των ακαθάριστων εσόδων σύμφωνα, με το άρθρο 30 του Ν. 5143/2024 (Α΄161), από 0,5% σε 0,75 % επί των ακαθαρίστων εσόδων των: α) κάθε είδους, μορφής και ονομασίας καταστημάτων, στα οποία πωλούνται για κατανάλωση εντός των χώρων δραστηριοποίησης του καταστήματος ή σε πακέτο, φαγητά, ποτά, καφές, αναψυκτικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και γλυκίσματα, εφόσον διαθέτουν πάγκους ή τραπεζοκαθίσματα, β) ζυθοπωλείων και μπαρ, ανεξαρτήτως ιδιαίτερης ονομασίας και κατηγορίας, γ) καντινών δ) επιχειρήσεων φιλοξενίας, όπως αναγράφονται στη συνημμένη στην παρούσα απόφαση λίστα ΚΑΔ Επιχειρήσεων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος και στη Λίστα ΚΑΔ Επιχειρήσεων Φιλοξενίας, σε όλες τις περιοχές του Δήμου Ανατολικής Μάνης (σε περιοχές που ισχύ και σε περιοχές που δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού ακινήτων)».

Σύμφωνα με τοποθέτηση της Ελ. Τζανετάκου που απηχεί και τη θέση της αντιπολίτευσης, «από την αύξηση αυτή του ποσοστού του τέλους (επί των ακαθάριστων εσόδων), υπήρξαν επιπλέον σημαντικά έσοδα στον δήμο, τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν στις δαπάνες για τη διαχείριση των απορριμμάτων, δεδομένου ότι αυτά τα έσοδα δύνανται να καλύψουν γενικώς δαπάνες του δήμου».

Δίκαιο υπό προϋποθέσεις
Στην κατακλείδα, τίθεται η αντιπολιτευτική διαπίστωση ότι, «το σύστημα “πληρώνω όσο πετάω” με την εφαρμογή της σακούλας, υπό την προϋπόθεση να εφαρμόζεται με ζυγαριές κλπ σε συγκεκριμένους κάδους -όπως γίνεται σε άλλους δήμους- είναι δίκαιο και αποφέρει έσοδα στον δήμο για την αντιμετώπιση των εξόδων της διαχείρισης απορριμμάτων».