Αντιδράσεις ξεσήκωσε τις τελευταίες ημέρες η πρόταση του δημάρχου Αν. Μάνης, Πέτρου Ανδρεάκου, περί διοικητικής επανένωσης της Μάνης. Μάλιστα, ο κ. Ανδρεάκος δε δίστασε να μεταφέρει το αίτημά του στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατά τη διάρκεια της επετειακής ομιλίας του για τον εορτασμό έναρξης της Επανάστασης στην Αρεόπολη, την Τετάρτη 17/3.

Ο κ. Ανδρεάκος εξέφρασε την επιθυμία οι δύο Δήμοι -Ανατολικής και Δυτικής Μάνης-, που αποτελούν τη γεωγραφική έκταση της Μάνης, να τεθούν υπό μια ενιαία δημοτική διοίκηση, εξηγώντας τους λόγους του αιτήματός του. Χαρακτηριστικά, ο δήμαρχος ανέφερε: «Ο Ιωάννης Καποδίστριας και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης προέρχονταν από δύο διαφορετικούς κόσμους. Και οι δύο είχαν αφιερώσει -ο καθένας με τον τρόπο του- τη ζωή τους στην Ελλάδα. Και οι δύο πίστευαν ότι ενεργούν εν δικαίω. Προσωποποίησαν τη φονική σύγκρουση της παλιάς τάξης πραγμάτων, που προσπαθούσε όσο μπορούσε να διατηρήσει τα κεκτημένα της με τη νέα τάξη πραγμάτων που πάλευε να επιβληθεί. Οι αναπόφευκτες αυτές συγκρούσεις κρίνονται στη συνείδηση των λαών και των εθνών από την ιστορική εξέλιξη. Και η ιστορική εξέλιξη δικαίωσε τον Καποδίστρια. Η σύγκρουση αυτή πέραν των Μαυρομιχαλαίων, έβλαψε καίρια και τη Μάνη. Της στέρησε στη συνείδηση του νεοέλληνα την αναγνώριση της προσφοράς της στη συγκρότηση του νεοελληνικού Έθνους, στα 400 χρόνια της δουλείας και την αναντικατάστατη προσφορά της στον αγώνα της Εθνεγερσίας».

Ο κ. Ανδρεάκος συνέχισε την τοποθέτησή του, τονίζοντας: «Πιστεύω ότι ήρθε πλέον ο καιρός, με την ωριμότητα που πρέπει να μας διακρίνει, να αφήσουμε πίσω τέτοια θέματα που μας δίχασαν κατά καιρούς και να σχεδιάσουμε με ενότητα και ανοιχτά μυαλά, τους στόχους του Έθνους μας και του Κράτους μας για την επόμενη εκατονταετία.

Αυτό περιμένουν από όλους εμάς σήμερα αυτοί που θυσιάστηκαν τότε για να ζούμε εμείς ελεύθεροι.

Και δεύτερον πιστεύουμε ότι ήλθε πλέον ο καιρός να ενοποιηθεί η Μάνη σε μία Δημοτική Διοίκηση και να αρθεί η Διοικητική Αδικία του 1937 που επίσης έπληξε την φυσιογνωμία της και τις προοπτικές εξέλιξής της.

Οφείλουμε όλοι να δώσουμε ξανά στη Μάνη τις δυνατότητες να πορευτεί με αξιώσεις στον 21ο αιώνα».

Δήμαρχος Δυτικής Μάνης:
«Η Μάνη ως ιδέα είναι μία»
«Ατόπημα» χαρακτήρισε τις δηλώσεις Ανδρεάκου ο δήμαρχος Δυτικής Μάνης, Δημήτρης Γιαννημάρας, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού «Μεσόγειος» και εξήγησε τους λόγους του χαρακτηρισμού του.

Επικαλούμενος την ελευθερία του λόγου που παρέχει η Δημοκρατία, ο κ. Γιαννημάρας ανέφερε πως ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του, υπογράμμισε, ωστόσο, πως «όταν κάποιος είναι Δήμαρχος, δεν μπορεί να μεταφέρει τέτοιου είδους απόψεις χωρίς να υπάρχει η άποψη και η βούληση των δημοτών. Και πόσο μάλλον όταν δεν είσαι και δήμαρχος όλων των δημοτών που αφορά το θέμα». Ο ίδιος εστίασε στο γεγονός πως, πρώτοι από όλους, οι κάτοικοι των περιοχών έχουν το λόγο και δήλωσε πως «αν χρειαστεί θα διεξαχθεί δημοψήφισμα για να γνωρίζω τη θέση των δημοτών μου».

Επιπλέον, ο Μεσσήνιος δήμαρχος τόνισε πως η Μάνη ως ιδέα, ως ήθη και έθιμα, ως παρακαταθήκη των προγόνων είναι μία και πως τέτοιου είδους διαχωρισμοί δεν χρειάζεται να υπάρχουν.

Έγειρε ακολούθως τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από μια πιθανή διοικητική ένωση των δυο δήμων, καθώς -όπως τόνισε- «η τεράστια έκταση της Μάνης με τους τόσους οικισμούς και με την τόση μορφολογία είναι πάρα πολύ δύσκολο να διοικηθεί με έναν και μόνο δήμο». Συνέχισε λέγοντας πως αν υπάρχει καλή θέληση, σύμπλευση απόψεων, κατανόηση και πίστη στα ιδανικά της Μάνης από τους εκπροσώπους, δεν χρειάζεται να υφίσταται μόνο ένας δήμος, καθώς «αν συμπλέουν όλα τα παραπάνω, οι εκπρόσωποι των πολιτών μπορούν να καταφέρουν πολλά».

«Όταν και αν μου ζητήσουν από τον Δήμο Ανατολικής Μάνης, θα πάω για συζήτηση και θα μεταφέρω τις απόψεις μου», δήλωσε ο δήμαρχος Δυτικής Μάνης στον «Λακωνικό Τύπο», σημειώνοντας πως εξεπλάγην ιδιαίτερα με τις δηλώσεις του κ. Ανδρεάκου, αφού -όπως ανέφερε- «δεν έχει τεθεί επίσημα τέτοιου είδους αίτημα ούτε στον ίδιο, ούτε στη δημοτική αρχή».

Ο διαχωρισμός της Μάνης

Η περιοχή της Μάνης αποτελούσε μια διοικητικά αυτόνομη, πολιτισμικά συμπαγή, ιστορικά και οικιστικά ξεχωριστή περιοχή στα χρόνια του Βυζαντίου και στην Τουρκοκρατία. Η διοικητική ενότητα διατηρήθηκε και μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, αρχικά ως ξεχωριστός νομός και στη συνέχεια ως τμήμα του Νομού Λακωνίας. Το 1937, με αναγκαστικό νόμο της κυβέρνησης Μεταξά, το βόρειο τμήμα της Δυτικής Μάνης (οι τότε δήμοι Αβίας, Λεύκτρου και Καρδαμύλης), αποσπάστηκε από την επαρχία Οιτύλου Λακωνίας και προσαρτήθηκε στην επαρχία Καλαμών του Νομού Μεσσηνίας.
 

Ο σκοπός της προσάρτησης αυτής ήταν η διοικητική διαίρεση του ενιαίου των Μανιατών για την αποδυνάμωση της σκληροτράχηλης κοινωνίας, που από την αρχή της ίδρυσης του νέου Ελληνικού κράτους αντιστέκονταν στο να υποταχθούν στην κυβέρνηση του ελληνικού κράτους.

Το ζήτημα του ενιαίου και αδιαιρέτου της Μάνης επανήλθε στην επικαιρότητα κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων για τη νέα Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας το 2011, περισσότερο γνωστή ως Πρόγραμμα Καλλικράτης ή Καποδίστριας ΙΙ.

«Το αίτημα των κατοίκων για διοικητική ένωση και σύσταση ενός ενιαίου, βιώσιμου δήμου Μάνης παραμένει, για λόγους οικονομικούς, αναπτυξιακούς, περιβαλλοντικούς και ιστορικούς, ως ελάχιστο δείγμα τιμής και ευγνωμοσύνης για τη συμβολή των Μανιατών στη δημιουργία του ελληνικού κράτους», είχε τονίσει σε άρθρο του στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», ο Μανιάτης φιλόλογος ιστορικός Σαράντος Καργάκος. Υπογραμμίζοντας, παράλληλα, τον ψυχικό διχασμό που υφίστατο ως εξής: «Είναι δύσκολο να προσδιορίσω τον εαυτό μου ως Λάκωνα ή Μεσσήνιο. Διότι η Μάνη τεμαχίστηκε από τους Βαυαρούς κι ένα κομμάτι της, η Αποσκιαδερή, η Δυτική, προσαρτήθηκε στη Μεσσηνία, ενώ η Προσηλιακή (Ανατολική) και η Μέσα Μάνη προσαρτήθηκε στη Λακωνία. Έτσι, η Μάνη, που έπρεπε να γίνει ξεχωριστός νομός, που να καλύπτει όλο τον Ταΰγετο μέχρι Αλαγονίας, έχασε την αυτοτέλειά της».

Επιπλέον, ο αείμνηστος Καργάκος ανέφερε τις καταστροφικές συνέπειες που είχε ο διαχωρισμός της Μάνης, αφού πληθυσμιακά συρρικνώθηκε, γεγονός που κόστισε αρκετά στους κατοίκους των περιοχών. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο μεγάλος ιστορικός, «ο διοικητικός τεμαχισμός, δεν έφερε και τον ψυχικό. Ο Μανιάτης είναι Μανιάτης είτε κατοικεί στη Μεσσηνιακή είτε στη Λακωνική Μάνη».

Η Μητρόπολη Γυθείου, Οιτύλου και πάσης Μάνης ονομάζεται πλέον Ιερά Μητρόπολη Μάνης, δεν διασπάστηκε και αποτελεί για τους κατοίκους μνήμη και αναφορά στα γεωγραφικά και πολιτισμικά όρια της Μάνης.

Aναδημοσιεύουμε ολόκληρο το άρθρο του αείμνηστου Μανιάτη ιστορικού Σαράντου Καργάκου:
«Ως Μανιάτης, υφίσταμαι έναν ψυχικό διχασμό: Είναι δύσκολο να προσδιορίσω τον εαυτό μου ως Λάκωνα ή Μεσσήνιο. Διότι η Μάνη τεμαχίστηκε από τους Βαυαρούς κι ένα κομμάτι της, η Αποσκιαδερή, η Δυτική, προσαρτήθηκε στη Μεσσηνία, ενώ η Προσηλιακή (Ανατολική) και η Μέσα Μάνη προσαρτήθηκε στη Λακωνία. Έτσι, η Μάνη, που έπρεπε να γίνει ξεχωριστός νομός, που να καλύπτει όλο τον Ταΰγετο μέχρι Αλαγονίας, έχασε την αυτοτέλειά της. Η διάσπαση αυτή συνέφερε τους Βαυαρούς, που όλος σχεδόν ο στρατός τους είχε αιχμαλωτισθεί από τους εξεγερμένους Μανιάτες.

Δυστυχώς ο διοικητικός τεμαχισμός, που οπωσδήποτε εξυπηρέτησε κάποιες φιλοδοξίες Μανιατών (βουλευτής στη Λακωνία — βουλευτής στη Μεσσηνία), έβλαψε τη Μάνη ως περιοχή. Ο πληθυσμός της συρρικνώθηκε.

Ωστόσο, ο διοικητικός τεμαχισμός δεν έφερε τον ψυχικό. Ο Μανιάτης είναι Μανιάτης είτε κατοικεί στη Μεσσηνιακή είτε στη Λακωνική Μάνη. Γιατί οι Μανιάτες διατηρούν τα πιο συμπαγή ιδιοτροπικά χαρακτηριστικά. Ακόμη και φυσιογνωμικά.

Όμως η διαίρεση αυτή συνιστά αδικία μεγίστη. Η Μάνη έκανε πολλά για την Ελλάδα. Μερικά ήσαν αρνητικά, όπως ο φόνος (όχι, προς θεού! δολοφονία) του Καποδίστρια, όσο κι αν ο Καποδίστριας φέρθηκε άδικα στους Μαυρομιχαλαίους. Με εξαίρεση κάποιες περιοχές της Μακεδονίας καμιά άλλη περιοχή δεν έχει τιμήσει την προσφορά της.

Θα 'θελα να πρότεινα κάτι απλό: Ωρίμασαν πια οι συνθήκες να γίνει η Μάνη (Μεσσηνιακή και Λακωνική) ενιαίος νομός. Νομός Μαΐνης και Μητρόπολις Μαΐνης. Έτσι θα αποκατασταθεί μια μεγάλη ιστορική αδικία. Είναι μια ελάχιστη οφειλή της Ελλάδος προς τη Μάνη. Η ανάδειξη της Μάνης σε νομό θα προσφέρει τεράστιες δυνατότητες στην περιοχή, θα δημιουργήσει πρώτα - πρώτα ένα συμπαγή αριθμό νομαρχιακών υπαλλήλων.

Ως νομός η Μάνη θα έχει δυνατότητα να μετέχει στα αναπτυξιακά προγράμματα της Κοινότητας, να απορροφά δικούς της πόρους και να μη γίνεται έτσι ο φτωχός συγγενής της Μεσσηνίας και της Λακωνίας, που δήθεν ζει από τον τουρισμό, ενώ στην ουσία ζει από το ξεπούλημα της γης και των πύργων της στους ξένους. Τι ελληνικό απέμεινε στη Στούπα;

Μέσα σ' έναν ενιαίο μανιάτικο νομό οι Μανιάτες θα εξακολουθούν - παρά τις αιώνιες διαφορές τους- (άλλωστε τι Μανιάτες θα ήσαν;) να διατηρούν τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της φύτρας τους. Όσο για το πού θα είναι η έδρα του νομού ή της μητροπόλεως, αυτά σήμερα με την πρόοδο της συγκοινωνίας και επικοινωνίας είναι ασήμαντα προβλήματα.

Η Μάνη για να μη ρημάξει ως τόπος -για να μη γίνει γερμανικό kreis - χρειάζεται όλα τα χωριά της. Οι ίδιοι Μανιάτες διακήρυξαν κάποτε:

«Όντες είν’ η Μάνη σύμφωνη, βγάν’ άρματα μεγάλα». Δηλαδή, όταν οι Μανιάτες είναι μονοιασμένοι, είναι ακατανίκητοι.

Όμως η διαίρεση αυτή συνιστά αδικία μεγίστη. Η Μάνη έκανε πολλά για την Ελλάδα. Μερικά ήσαν αρνητικά, όπως ο φόνος (όχι, προς θεού! δολοφονία) του Καποδίστρια, όσο κι αν ο Καποδίστριας φέρθηκε άδικα στους Μαυρομιχαλαίους. Με εξαίρεση κάποιες περιοχές της Μακεδονίας καμιά άλλη περιοχή δεν έχει τιμήσει την προσφορά της.

Θα 'θελα να πρότεινα κάτι απλό: Ωρίμασαν πια οι συνθήκες να γίνει η Μάνη (Μεσσηνιακή και Λακωνική) ενιαίος νομός. Νομός Μαΐνης και Μητρόπολις Μαΐνης. Έτσι θα αποκατασταθεί μια μεγάλη ιστορική αδικία. Είναι μια ελάχιστη οφειλή της Ελλάδος προς τη Μάνη. Η ανάδειξη της Μάνης σε νομό θα προσφέρει τεράστιες δυνατότητες στην περιοχή, θα δημιουργήσει πρώτα - πρώτα ένα συμπαγή αριθμό νομαρχιακών υπαλλήλων.

Ως νομός η Μάνη θα έχει δυνατότητα να μετέχει στα αναπτυξιακά προγράμματα της Κοινότητας, να απορροφά δικούς της πόρους και να μη γίνεται έτσι ο φτωχός συγγενής της Μεσσηνίας και της Λακωνίας, που δήθεν ζει από τον τουρισμό, ενώ στην ουσία ζει από το ξεπούλημα της γης και των πύργων της στους ξένους. Τι ελληνικό απέμεινε στη Στούπα;

Μέσα σ' έναν ενιαίο μανιάτικο νομό οι Μανιάτες θα εξακολουθούν - παρά τις αιώνιες διαφορές τους- (άλλωστε τι Μανιάτες θα ήσαν;) να διατηρούν τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της φύτρας τους. Όσο για το πού θα είναι η έδρα του νομού ή της μητροπόλεως, αυτά σήμερα με την πρόοδο της συγκοινωνίας και επικοινωνίας είναι ασήμαντα προβλήματα.

Η Μάνη για να μη ρημάξει ως τόπος -για να μη γίνει γερμανικό kreis - χρειάζεται όλα τα χωριά της. Οι ίδιοι Μανιάτες διακήρυξαν κάποτε:

«Όντες είν’ η Μάνη σύμφωνη, βγάν’ άρματα μεγάλα». Δηλαδή, όταν οι Μανιάτες είναι μονοιασμένοι, είναι ακατανίκητοι».

Ενημερωθείτε για όλη την επικαιρότητα της Λακωνίας και όχι μόνο μέσα από τη συνεχή ροή του www.lakonikos.gr. Κάνετε like στη σελίδα και γίνετε μέλος στην ομάδα του lakonikos.gr στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα πρώτοι! Με το κύρος και την αξιοπιστία του "Λακωνικού Τύπου", της μοναδικής ημερήσιας εφημερίδας της Λακωνίας με ιστορία άνω των 24 ετών