Άγγιξε τα 5,4 GW η αιολική ισχύς που ήταν συνδεδεμένη το 2024 στο δίκτυο πανελλαδικά. Συγκεκριμένα, 5.355 MW ήταν η συνολική ισχύς στην Ελλάδα στο τέλος του 2024, όπως προκύπτει από την ετήσια στατιστική της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα που ανακοίνωσε η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).
Με βάση τα δεδομένα, κατά το 2024 συνδέθηκαν στο δίκτυο 39 νέες ανεμογεννήτριες συνολικής αποδιδόμενης ισχύος 125,5 MW που αντιστοιχούν σε επενδύσεις συνολικού ύψος 150 εκατ. ευρώ. Αυτό αποτελεί αύξηση 2,4% σε σχέση με το τέλος του 2023. Πρόκειται για μείωση του ρυθμού ανάπτυξης, που ωστόσο παραμένει θετικός κατά τους υπολογισμούς της ένωσης. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης οφείλεται, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, στον συνδυασμό δύο παραγόντων. Πρώτον, «το 2023 ήταν το δεύτερο καλύτερο έτος για την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα, διότι ολοκληρώθηκαν και συνδέθηκαν πάρα πολλά νέα αιολικά πάρκα», υπογραμμίζεται. Ομοίως, «το 2025 αναμένεται πολύ πιο θετικό, διότι αυτή την περίοδο κατασκευάζονται ή έχουν συμβολαιοποιηθεί πολλές νέες αιολικές επενδύσεις που θα ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες». Εκτιμάται λοιπόν ότι «η υστέρηση του 2024 μπορεί να οφείλεται και σε συγκυριακούς παράγοντες χρονοπρογραμματισμού των επενδύσεων».
Κατά δεύτερον, σημαντικός παράγοντας ο χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης , τονίζει η ΕΛΕΤΑΕΝ, «παραμένει και η καθυστέρηση που οφείλεται στα γραφειοκρατικά εμπόδια και τη συχνή αδυναμία υπηρεσιών να εφαρμόζουν ορθά τις προβλέψεις και τις προθεσμίες της αδειοδοτικής νομοθεσίας». Ως αποτέλεσμα, «τα αιολικά πάρκα αντιμετωπίζουν ένα καθεστώς αδειοδότησης που είναι σαφώς χειρότερο από των άλλων τεχνολογιών».
Οι δρομολογημένες επενδύσεις
Κατά το τέλος του 2024 ήταν υπό κατασκευή ή είχαν συμβολαιοποιηθεί πάνω από 1,1 GW νέων αιολικών πάρκων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αναμένεται να συνδεθούν στο δίκτυο εντός των επόμενων 18 μηνών. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν ακόμα 300 MW περίπου, που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς, έχουν καταθέσει τις εγγυητικές καλής εκτέλεσης αλλά δεν ανήκουν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες. Ως αποτέλεσμα η συνολική αιολική ισχύς θα ξεπεράσει τα 6,5 GW εντός της επόμενης διετίας.
«Αέρας» τα αιολικά στην Πελοπόννησο,
αλλά και «μποφόρ» αντιδράσεων
Σε επίπεδο περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραμένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων, αφού φιλοξενεί 2.346 MW (44%) και ακολουθούν η Πελοπόννησος με 667 ΜW (12%) και η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη με 535 MW (10%). Η Πελοπόννησος εισφέρει σταθερά στην παραγόμενη αιολική ενέργεια, ενώ αξιοσημείωτο είναι πως, σύμφωνα και με προηγούμενα δημοσιεύματα του «ΛΤ», η Περιφέρεια παραμένει σταθερά τα τελευταία 4 τουλάχιστον χρόνια, δεύτερη στη λίστα της αιολικής ισχύος, αν και με μειωμένο ποσοστό.
Στον αντίποδα, εντούτοις, εστιάζοντας στον νομό Λακωνίας, η εγκατάσταση αιολικών πάρκων συναντά διαχρονικά σθεναρή αντίσταση. Φορείς, συλλογικότητες και κάτοικοι τάσσονται σθεναρά κατά της κατασκευής νέων αιολικών σε περιοχές όπως η Μάνη, τα Βάτικα και η χερσόνησος του Κάβο Μαλιά, αλλά και βορειότερα, στον Ταΰγετο και τον Πάρνωνα (περιοχή Καρυών-Αγίου Πέτρου).
Εντός του 2024, για παράδειγμα, δρομολογήθηκε η κατασκευή πάρκων στον νότιο Ταΰγετο, μεταξύ μεσσηνιακής και λακωνικής Μάνης, αλλά κι ένα δεύτερο σε δασικές περιοχές στο νότιο άκρο της χερσονήσου του Μαλέα.
Το πρώτο πρότζεκτ αφορά εγκατάσταση συνολικά 37 ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος 155,4 MW, σε ορεινές εκτάσεις της Μάνης, στη θέση «Γαϊδοροβούνι» κ.α.. Η προοπτική αντιμετωπίστηκε με έντονες αντιδράσεις και μάλιστα συστάθηκε Πανμανιάτικη Ανοιχτή Επιτροπή Αγώνα, που ανέλαβε την οργάνωση κινητοποιήσεων. Αρνητικά γνωμοδότησε τον περασμένο Σεπτέμβριο και η Περιφερειακή Επιτροπή Περιβάλλοντος & Χωροταξίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου τόσο για το έργο στη Μάνη, όσο και για εκείνο στην περιοχή του Αγίου Πέτρου στη Βόρεια Κυνουρία, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τις Καρυές.
Το δεύτερο έργο, που γνωστοποιήθηκε το 2024, αφορά στη δημιουργία συγκροτήματος 5 αιολικών πάρκων (57,5MW) σε περιοχές της χερσονήσου Μαλέα στον Δήμο Μονεμβασιάς. Τα πάρκα αποτελούνται από 12 ανεμογεννήτριες και τα συνοδά τους έργα. Τότε, 15 περιβαλλοντικές οργανώσεις διατράνωσαν την αντίθεσή τους, ενώ και ο Δήμος Μονεμβασιάς ομόφωνα αντιτάχθηκε στο έργο. Κύριος ισχυρισμός από πλευράς δήμου, ήταν ότι το νέο χωροταξικό πλαίσιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου προβλέπει τον χαρακτηρισμό της χερσονήσου του Μαλέα ως περιφερειακού πάρκου και τοπίου διεθνούς εμβέλειας.
Τα έργα των διαγωνισμών
Κατά την περίοδο 2018-2022 έχουν επιλεγεί μέσω των διαγωνισμών της ΡΑΕ αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 1.592MW, δηλαδή ώριμα έργα που θα έπρεπε ήδη να έχουν όλα τεθεί σε λειτουργία. Όμως, εξαιτίας κυρίως των καθυστερήσεων που προκαλούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, μόλις τα 680 MW, δηλαδή το 42,7%, είχαν κατορθώσει να λειτουργούν κατά το τέλος του 2024.
Όπως παρατηρεί η ΕΛΕΤΑΕΝ, «οι καθυστερήσεις αυτές δεν είναι χωρίς συνέπειες. Η τιμή αποζημίωσης των αιολικών πάρκων που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς και δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα είναι πολύ μικρότερη από το κόστος παραγωγής από φυσικό αέριο ή λιγνίτη. Τα αιολικά αυτά έργα, συνολικής ισχύος πάνω από 900 MW, εάν είχαν ολοκληρωθεί έγκαιρα, θα πρόσφεραν περισσότερη φθηνή ενέργεια και μόνιμη ανακούφιση στους Έλληνες καταναλωτές και την εθνική οικονομία».
