Η παραγωγή και η ποιότητα της ελιάς εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη λίπανση και τον εφοδιασμό της με θρεπτικά στοιχεία. Το κάλιο είναι βασικό στοιχείο για τη θρέψη της, καθώς η τροφοπενία του εμφανίζεται στο 62% των περιπτώσεων και επηρεάζει σημαντικά την καρποφορία και τη σάρκα των ελιών. Η βέλτιστη συγκέντρωση στα φύλλα κυμαίνεται από 0,70–0,90% κ.β. ξηρού βάρους, ενώ ελαφρό κιτρίνισμα ή νεκρώσεις φύλλων δείχνουν έλλειψη. Σημαντική είναι η αναγνώριση της λανθάνουσας τροφοπενίας (0,30–0,50%), καθώς η διάγνωση μόνο από τα συμπτώματα δεν είναι πάντα ασφαλής, ενώ παρόμοια συμπτώματα μπορεί να προκληθούν και από άλλες τροφοπενίες ή προβλήματα στο ριζικό σύστημα.
Ο ρόλος του καλίου στο ελαιόδενδρο
Το κάλιο αυξάνει το βάρος του καρπού, τη σάρκα, την περιεκτικότητα σε λάδι και τη συνολική παραγωγή, ενώ βελτιώνει την ποιότητα του ελαιολάδου όσον αφορά τα λιπαρά οξέα και τις φαινολικές ενώσεις. Παράλληλα προσφέρει ανθεκτικότητα σε ξηρασία, ψύχος και άλλους αβιοτικούς παράγοντες, ενισχύοντας τη γενική υγεία του δένδρου. Ένα ελαιόδενδρο απορροφά περίπου 1,4 kg K (1,7 kg K₂O) σε μια καλή παραγωγική χρονιά. Η ετήσια αναπλήρωση καλίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 1 kg K₂O ανά δένδρο, είτε κάθε χρόνο σε κανονικές δόσεις είτε κάθε δύο χρόνια σε αυξημένη δόση, ανάλογα με τη φυλλοδιαγνωστική και την παραγωγή, ώστε να διατηρούνται σταθερά υψηλά επίπεδα καρποφορίας και ποιότητας λαδιού.
Προτεινόμενα λιπάσματα και ισορροπία θρεπτικών
Για μέση παραγωγή συνιστώνται 2–3,5 kg Patentkali ή 1,5–2 kg KALISOP, ενώ για υψηλή παραγωγή οι δόσεις αυξάνονται σε 3,5–5 kg και 2–3 kg αντίστοιχα. Σε επικλινείς ή ξηρικές εκτάσεις, η δόση μπορεί να αυξηθεί για να καλύψει τις μεγαλύτερες ανάγκες του δένδρου, και προτιμάται θειικό κάλιο αντί χλωριούχου για μείωση αλάτωσης. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ισορροπία Κ–Mg–Ca, καθώς η υψηλή περιεκτικότητα καλίου μπορεί να περιορίσει την απορρόφηση μαγνησίου, ενώ το αντίθετο συμβαίνει σε μικρότερο βαθμό. Η εφαρμογή καλίου γίνεται κυρίως το χειμώνα, με συμπληρωματική υδρολίπανση ή διαφυλλικούς ψεκασμούς το καλοκαίρι-φθινόπωρο, εξασφαλίζοντας σωστή ωρίμανση και υψηλή απόδοση των καρπών, χωρίς να δημιουργούνται ανισορροπίες θρεπτικών στοιχείων.
Η σωστή λίπανση με κάλιο είναι βασική για υγιή και παραγωγικά ελαιόδεντρα. Η τακτική παρακολούθηση μέσω φυλλοδιαγνωστικής βοηθά να προλαμβάνονται ελλείψεις πριν επηρεάσουν την παραγωγή. Με κατάλληλη διαχείριση, το ελαιόδεντρο ανταμείβει με καρπούς υψηλής ποιότητας και σταθερή απόδοση.
