Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η Μαρία. Ζούσε με τη μάνα της σε ένα χωριό της Κεφαλονιάς. Ήθελε να πάει για προσκύνημα στην Παναγία την Οφιούσα[1]. Εκεί υπήρχε εκκλησία, όπου κάθε χρόνο από τις 6 ως τις 15 Αυγούστου εμφανίζονταν τα φιδάκια της Παναγιάς.
Μια μέρα η Μαρία ρώτησε στη μάνα της: «Πως βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας της Οφιούσας;» Η μάνα της λέει: «Η εικόνα βρέθηκε από χωρικούς, όταν είδαν ένα σχίνο να καίγεται μέσα στο λόγγο. Έτρεξαν να σβήσουν τη φωτιά και είδαν ότι το σχίνο είχε κατακαεί ως τη ρίζα του. Εκεί υπήρχε η εικόνα της Παναγιάς, μα η φωτιά δεν την είχε αγγίξει. Οι χωρικοί προσκύνησαν την εικόνα. Ύστερα την πήραν και την πήγαν στην εκκλησία στην πλατειά του χωριού τους.
Την άλλη μέρα πήγαν κάποιοι πιστοί να προσκυνήσουν την εικόνα, μα έλειπε. Τη βρήκαν στον καμένο σχίνο και την πήγαν πάλι στην εκκλησιά. Τρεις φορές η εικόνας της Παναγίας ξαναβρέθηκε στο λόγγο. Τότε οι χωρικοί κατάλαβαν ότι η Παναγιά ήθελε να μείνει η εικόνα της εκεί. Έτσι έχτισαν στο βάθος της ρεματιάς ένα εκκλησάκι. Ονόμασαν την Παναγία «Λαγκουβάρδα». Μετά από λίγο καιρό χτίστηκε εκεί γυναικείο μοναστήρι.
Η Μαρία ρώτησε τη μάνα της: «Γιατί οι ντόπιοι λένε την εικόνα «Παναγία Οφιούσα κι όχι Λαγκουβάρδα;» Η μάνα της αποκρίθηκε: «Η παράδοση λέει ότι οι καλόγριες του μοναστηριού είδαν ένα πρωί κουρσάρικα καράβια να πλησιάζουν από τη θάλασσα. Οι κουρσάροι ανηφόριζαν στο μοναστήρι, για να το λεηλατήσουν. Οι μοναχές φοβήθηκαν. Παρακάλεσαν την Παναγιά να τις βοηθήσει. Η Παναγία έκανε το θαύμα της. Τις μεταμόρφωσε σε φίδια. Από τότε, κάθε χρόνο, εμφανίζονται εκεί πολλά φιδάκια. Πάνε να προσκυνήσουν την εικόνα Της. Για αυτό η εικόνα πήρε το όνομα ‘‘Οφιούσα’’ ή ‘‘Φιδιώτισσα’’».
Η Μαρία είπε: «Θέλω να προσκυνήσω την εικόνα της Παναγίας και να δω τα φιδάκια από κοντά». Η μάνα της λέει: «Να πας κόρη μου! Τα φιδάκια είναι ακίνδυνα και οι πιστοί τα αγγίζουν χωρίς φόβο».
Το άλλο πρωί η Μαρία καβάλησε το μουλάρι και ξεκίνησε. Δρόμο πήρε, δρόμο άφησε κι έφτασε σε μια πηγή. Σταμάτησε να ποτίσει το ζωντανό της. Είδε ένα παλικάρι να πίνει νερό. Σαν γύρισε αυτός και την κοίταξε, η Μαρία τα έχασε. Το πρόσωπό του από τη δεξιά μεριά ήταν καμένο. Η Μαρία έστρεψε το κεφάλι της αλλού.
Το παλικάρι της είπε: «Φοβάσαι; Συνήθισα να βλέπω την αποστροφή στα μάτια των ανθρώπων. Δε με πειράζει». Η Μαρία είπε: «Δε φοβάμαι… μόνο που ξαφνιάστηκα. Τι έπαθε το πρόσωπό σου;» Το παλικάρι της λέει: «Κάποτε ήμουν καπετάνιος.
Ταξίδευα σε μέρη μακρινά. Αγαπούσα τη θάλασσα. Ένα βράδυ ένα κουρσάρικο καράβι μας χτύπησε με τα κανόνια του. Το καράβι μου τρύπησε και πήρε φωτιά. Οι ναύτες, άλλοι πρόλαβαν να πέσουν στη θάλασσα κι άλλοι κάηκαν. Προσπάθησα να σώσω ένα μικρό μούτσο, που είχαμε στο καράβι. Το παιδί σώθηκε, αλλά εγώ σημαδεύτηκα από την πυρά. Θα ήθελα να είμαι όπως παλιά. Αλλά δεν είναι στο χέρι μου».
Η Μαρία είπε στο παλικάρι: «Πάω στην Παναγία την Οφιούσα; Έλα μαζί μου. Παρακάλεσέ τη να σε κάνει καλά. Πιστεύεις;» Το παλικάρι αποκρίθηκε: «Δεν ξέρω… Εδώ με ξέβρασε η θάλασσα και περιπλανιέμαι δύο χρόνια τώρα. Όπου με παίρνουνε, πηγαίνω για δουλειά. Έγινα εργάτης στα χωράφια κι από θαλασσινός κατάντησα στεριανός». Η Μαρία είπε: «Αν θες, ανέβα στο μουλάρι μου… Αλλιώς συνεχίζω μόνη». Το παλικάρι θαύμασε το πείσμα της και είπε: «Θα έρθω μαζί σου!».
Έτσι, δρόμο πήραν, δρόμο άφησαν για το εκκλησάκι. Το παλικάρι ρώτησε: «Τι θα βρούμε εκεί;» Η Μαρία είπε: «Μια θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς. Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες εμφανίζονται φίδια και μπαίνουν στο εκκλησάκι της. Πάνε και στέκονται πάνω στην εικόνα ακίνητα[2]. Το δέρμα τους είναι βελούδινο. Έχουν μάτια σπινθηροβόλα. Στο κεφάλι και στη γλώσσα τους υπάρχει σταυρός. Είναι άκακα και δεν πειράζουν κανέναν. Κάποιοι λένε ότι τα φίδια θεραπεύουν από αρρώστιες. Μα εγώ πιστεύω ότι η Παναγία ακούει τις προσευχές των πιστών και τους κάνει καλά». Το παλικάρι είπε: «Πρώτη φορά ακούω κάτι τέτοιο. Πάμε και θα δούμε».
Προχώρησαν οι δυο τους μέχρι που έφτασαν στο χωριό Μαρκόπουλο. Εκεί είχαν πάει πολλοί προσκυνητές για να δουν τα φιδάκια στην εκκλησιά. Ήταν 6 Αυγούστου, γιορτή της ‘‘Μεταμόρφωσης του Σωτήρα’’. Τότε εμφανίζονται εκεί τα φιδάκια και μένουν ως την ‘‘Κοίμηση της Παναγίας’’. Η Μαρία είπε στο παλικάρι: «Πάμε να προσκυνήσουμε την εικόνα και να προσευχηθούμε. Οι ντόπιοι λένε ότι τις χρονιές 1940 και 1953, τα φιδάκια δεν εμφανίστηκαν[3]. Το θεώρησαν κακοσημαδιά. Την πρώτη φορά ξέσπασε ο πόλεμος και την άλλη έγιναν στο νησί σεισμοί».
Έξω από την εκκλησιά μια γριούλα, που πουλούσε λαμπάδες, είπε στους δύο νέους: «Πάρτε λαμπάδες… Εύχομαι η Παναγιά να σας προστατεύει. Μακάρι να είστε τυχεροί και να πιάσετε τα φιδάκια. Είναι θαυματουργά. Θα ανεβαίνουν στον κόρφο σας και με τη Χάρη της Παναγίας δεν θα σας πειράζουν. Θα σας γλύφουνε μόνο». Η Μαρία ρώτησε: «Κυρούλα, είναι πολλά τα φιδάκια;» η Γριά είπε: «Σήμερα έρχονται σιγά-σιγά. Όσο περνούνε οι μέρες, πληθαίνουν. Την παραμονή της Κοιμήσεως είναι σωρό από δαύτα».
Το παλικάρι ρώτησε: «Από πού βγαίνουν τα φίδια[4], κυρούλα;» Η γριά λέει: «Κανένας δεν γνωρίζει από πού βγαίνουν, ούτε που κρύβονται μετά τη γιορτή. Είναι μυστήριο! Την ώρα του εσπερινού σέρνονται ανάμεσα στους πιστούς, ανεβαίνουν στα προσκυνητάρια και στα στασίδια, χωρίς να φοβούνται κανέναν. Κάποια φιδάκια πάνε πάνω στην εικόνα της Παναγιάς ή στον Εσταυρωμένο. Άλλα πάνε πάνω στους άρτους που έχουν φέρει οι προσκυνητές. Κάποτε ένα φιδάκι ανέβηκε στο Ευαγγέλιο, που διάβαζε ο παπάς την ώρα της λειτουργίας[5]. Έχουμε κι ένα δίστιχο βγάλει για δαύτα και το τραγουδάμε αναμεταξύ μας οι χωριανοί. Πάει έτσι: «Τα φίδια από το Μαρκόπουλο καλαίνω να με φάνε. Μα κείνα είναι της Παναγιάς και με χαϊδολογάνε»[6].
Η Μαρία αγόρασε δύο λαμπάδες. Πλήρωσε τη γριούλα και μπήκε με το παλικάρι στην εκκλησιά. Προσκύνησαν και θαύμασαν την εικόνα της Παναγίας της Οφιούσας. Η Μαρία είπε: «Είναι η πιο όμορφη εικόνα που έχω δει».
Όλα ήταν όπως τους τα είχε πει η γριούλα. Τα φιδάκια ήταν λιγοστά ακόμα και δεν ενοχλούσαν τους πιστούς. Το παλικάρι κάθισε σε ένα στασίδι και προσευχόταν. Τότε ένα φιδάκι ανέβηκε στον ώμο του κι ύστερα γλίστρησε στο λαιμό και το μάγουλό του. Έγλειφε με τη γλωσσίτσα του το παλικάρι. Η Μαρία δεν πίστευε στα μάτια της.
Μόλις τελείωσε η λειτουργία και μοίρασαν τους άρτους, η Μαρία με το παλικάρι βγήκαν στον περίβολο. Τότε η κοπέλα σάστισε με αυτό που είδε. Το πρόσωπο του παλικαριού είχε γιάνει. Άρχισε η Μαρία να φωνάζει: «Θεραπεύτηκες! Η Παναγία άκουσε τις προσευχές σου».
Το παλικάρι κοίταξε το πρόσωπό του στο τζάμι της εκκλησιάς. Μετά είπε: «Μαρία, σε ευχαριστώ που με έφερες εδώ κι έζησα ένα θαύμα». Η Μαρία του είπε: «Τις ευχαριστίες σου στην Παναγία την Οφιούσα. Εκείνη σε συμπόνεσε και θαυματούργησε. Ίσως ήθελε να σε κάνει να πιστέψεις».
Ύστερα η Μαρία και το παλικάρι πήραν το δρόμο του γυρισμού. Σαν έφτασαν σπίτι της, αυτός της είπε: «Μαρία, από σήμερα πιστεύω στα θαύματα. Θα κοιτάξω να γυρίσω στην παλιά μου δουλειά στη θάλασσα. Η Παναγία να σε έχει καλά». Το παλικάρι αποχαιρέτησε κι έφυγε. Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.
Δήμητρα Μπουμποπούλου
[1] Πηγή: διαδίκτυο: www.catisart.gr - Το χωριό, όπου βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας, λέγεται Μαρκόπουλο Κεφαλονιάς και είναι καρπός του μεγάλου εποικισμού του 1507 που επιχείρησαν οι Βενετσιάνοι στην περιοχή του Ελειού και των Πρόννων. Στα χρόνια που πέρασαν αποτελούσε ένα κεντρικό και πολυάριθμο χωριό για την περιοχή. Σημαντικότερο αξιοθέατο του Μαρκόπουλου και ένα από τα πιο αξιόλογα του νησιού είναι η Παναγία η Φιδούσα ή Παναγία η Λαγκουβάρδα.
[2] Πηγή: διαδίκτυο: www.catisart.gr - Τα φίδια είναι σταχτί, λεπτά και το μήκος τους δεν ξεπερνά το ένα μέτρο. Θεωρούνται θαυματουργά και ακίνδυνα, για αυτό και οι πιστοί τα αγγίζουν χωρίς φόβο.
[3] Πηγή: διαδίκτυο: greece.terrabook.com
[4] Πηγή: διαδίκτυο: http://www.catisart.gr - Τα φίδια είναι νεαρά, της οικογένειας Telescopus fallax (ή αγιόφιδα). Οι γνώμες για το αν τα φίδια είναι δηλητηριώδη διίστανται. Άλλοι ισχυρίζονται ότι είναι, αλλά δεν δαγκώνουν εκείνες τις ημέρες. Έτσι ενισχύουν την άποψη ότι πρόκειται περί θαύματος. Άλλοι λένε ότι τα φίδια δεν είναι δηλητηριώδη. / Η αλήθεια βρίσκεται στη μέση. Τα φίδια αυτά είναι δηλητηριώδη αλλά ακίνδυνα για τον άνθρωπο. Το ίδιο το δηλητήριο, ενώ είναι αποτελεσματικό για τις σαύρες και τα μικρά τρωκτικά που τα φίδια κυνηγάνε, δεν προκαλεί συμπτώματα στον άνθρωπο. Τα φίδια αυτά εκχέουν το δηλητήριο από τα δόντια που βρίσκονται στο πίσω μέρος της πάνω σιαγόνας, κάτι που κάνει αδύνατη την έγχυσή του στον άνθρωπο ειδικά όταν αυτά είναι νεαρά… Από τη φύση του αυτό το φίδι, ακόμη και ενήλικο, αν παγιδευτεί από άνθρωπο μπορεί να επιτεθεί αλλά σπάνια δαγκώνει. / Τα φίδια αυτά τα συναντάμε σχεδόν σε ολόκληρη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα. Το θηλυκό γεννάει 5-9 αβγά τα οποία εκκολάπτονται συνήθως στα μέσα Αυγούστου. / Στην περιοχή του Μαρκόπουλου, την περίοδο αυτή, τα φίδια είναι νεογνά ή βρίσκονται σε πολύ νεαρή ηλικία. Λόγω του ήχου της καμπάνας τόσο στις 6 όσο και στις 15 και 16 Αυγούστου, τα φίδια τρομαγμένα ή ενοχλημένα βγαίνουν από τις φωλιές τους και κάνουν αισθητή την παρουσία τους στη γύρω περιοχή και στην εκκλησία της Παναγίας. Κάποια από αυτά τα φέρνουν οι ίδιοι οι πιστοί στην εκκλησία αφού γνωρίζουν ότι είναι ακίνδυνα. / Ο Δημήτρης Λουκάτος αναφέρει: “Στο Μαρκόπουλο κανείς δε βλέπει τα φίδια αυτά με φανατισμένη θρησκοληψία. Τα πιστεύουν σαν ευλογημένα ζωντανά, σαν τιθασευμένα ερπετά της Παναγίας, μα τα βλέπουν και σαν διακοσμητικό στοιχείο του πανηγυριού τους, σαν ρεκλάμα για τη συγκέντρωση των γύρω χωριών. Τα περιμένουν κάθε χρόνο, όπως θα περίμεναν τον Μάη τις παπαρούνες. Τα χρησιμοποιούν στις κουβέντες και στα τραγούδια τους σαν κάτι το φυσιολογικό”.
[5] Πηγή: διαδίκτυο Kefaloniamas.gr
[6]Πηγή: διαδίκτυο: greece.terrabook.com
