Ξυπνάς το πρωί και το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι, σχεδόν πριν ανοίξεις καλά καλά τα μάτια σου, είναι «καφές». Αλήθεια, έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί τον έχεις τόσο πολύ ανάγκη που σχεδόν… τον ονειρεύεσαι; Πέρα από την καφεΐνη, που σου δίνει αυτό το μικρό κίνητρο που χρειάζεσαι για να σηκωθείς από το κρεβάτι, ο καφές είναι αυτή η παρηγοριά που θα σου φτιάξει τη διάθεση και θα σου δώσει κουράγιο για τη μέρα που έρχεται.
Είτε προτιμάς έναν ζεστό, αρωματικό γαλλικό στην αγαπημένη σου κούπα, είτε είσαι του τρεξίματος και έχεις πάντα το πρωί παρέα έναν φρέντο εσπρέσο, είτε τον απολαμβάνεις μόνος ή με παρέα, ο καφές σου έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο, σχεδόν ιερό: κρατά το κλειδί που θα ξεκλειδώσει την καθημερινότητά σου, γιατί δεν είναι μόνο η καφεΐνη που αναλαμβάνει δράση, αλλά κάτι ακόμα πιο βαθύ και αγκιστρωμένο στην ψυχή μας.
Η δύναμη της ρουτίνας
Εδώ, οι ψυχολόγοι συμφωνούν: οι μικρές καθημερινές ρουτίνες προσφέρουν ένα, μικρό έστω, αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας που όλοι αποζητάμε. Μέσα σ’ έναν κόσμο γεμάτο απρόβλεπτες εξελίξεις, η ιεροτελεστία του πρώτου καφέ λειτουργεί σαν πυξίδα. Ξέρεις πού βαδίζεις. Είναι η πρώτη σου νίκη μέσα στη μέρα: έφτιαξες -ή παρήγγειλες- τον καφέ σου και τώρα έχεις ένα λεπτό όπου ο κόσμος και η φασαρία σταματά για να απολαύσεις την πρώτη γουλιά σου. Μια μικρή νίκη όλη δική σου, μια ανάσα λίγο πριν την καθημερινή μάχη.
Ο καφές δεν είναι ρόφημα, είναι παρηγοριά
Ο καφές είναι πάνω απ΄όλα μια πράξη φροντίδας προς τον εαυτό μας. Η ζεστασιά της κούπας, το γνώριμο άρωμα, οι μνήμες από τον πρώτο καφέ που ήπιες κρυφά στα νιάτα σου, ο φραπές που σε συντρόφευε στα ξενύχτια της εξεταστικής, ο ελληνικός της γιαγιάς όταν επέστρεφες για διακοπές στο χωριό. Όσο τον συνδέεις με μνήμες, αναμνήσεις, ανθρώπους και τόπους, ο καφές είναι αυτός που σου θυμίζει πως όλα είναι υπό έλεγχο, πως αυτό το θαυματουργό φίλτρο θα είναι εκεί – ό,τι κι αν περνάς.
Τι λέει η επιστήμη;
Ας το δούμε όμως και λίγο ρεαλιστικά. Ποια είναι η επιστήμη πίσω από τη μαγεία αυτού του θαυματουργού φίλτρου; Η καφεΐνη στην ουσία μπλοκάρει την αδενοσίνη, τη νευροδιαβιβαστική χημική ουσία που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της ημέρας και προκαλεί υπνηλία και κόπωση, και ταυτόχρονα αυξάνει τη ντοπαμίνη και τη σεροτονίνη, τις λεγόμενες “ορμόνες της χαράς”. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που νιώθεις την ευτυχία να κυλά μαζί με την καφεΐνη στις φλέβες σου μόλις πιεις καφέ. Κυριολεκτικά και βιολογικά, αυτό συμβαίνει. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Σύμφωνα με έρευνες, η αναμονή και η προσδοκία για μια αγαπημένη συνήθεια προκαλεί σχεδόν την ίδια ευχαρίστηση με την ίδια τη συνήθεια. Δηλαδή… η μυρωδιά του καφέ μπορεί να σε εξιτάρει πριν καν τον γευτείς.
Μοναχικός ή παρεΐστικος, ο καφές δεν θα σε εγκαταλείψει ποτέ
Ο καφές είναι κοινωνικός δεσμός. Είναι αφορμή για συνάντηση, για κουβέντα. Πόσες φορές δεν έχεις πει «Πάμε για καφέ;» και πόσες δεν το έχεις ακούσει. Όταν τον μοιράζεσαι με άλλους, η καρδιά σου μοιάζει να χωρά τις ιστορίες όλου του κόσμου. Όμως ακόμα και όταν επιλέγεις την απόλαυση της μοναξιάς, ο καφές είναι εκεί να σε φροντίζει. Σταθερά, αθόρυβα, χωρίς πίεση και ερωτήσεις. Γιατί ο καφές ξέρει και καταλαβαίνει
Μια ιεροτελεστία που μοσχοβολά αρώματα
Ίσως να μην το έχεις ποτέ σκεφτεί με αυτόν τον τρόπο, αλλά ο πρώτος καφές της μέρας είναι ένας τρόπος να θυμίσεις στον εαυτό σου ότι τον αγαπάς. Είναι προσωπικός χρόνος, μια μικρή ιεροτελεστία που μοσχοβολά αρώματα και σου θυμίζει πως είσαι τόσο έτοιμος και δυνατός να κατακτήσεις τη μέρα όσο δυνατός είναι και ο αγαπημένος σου καφές -εκτός και αν τον πίνεις ντεκαφεϊνέ, για σένα θα μιλήσουμε σε άλλο άρθρο! Κι αυτό, το να κατεβάζεις την πρώτη σου γουλιά και να θυμίζεις στον εαυτό σου πόσο τον αγαπάς και πόσο σημαντικός είναι, είναι όλη η δύναμη που χρειάζεσαι για να κατακτήσεις τον κόσμο.
Η Παγκόσμια Ημέρα Καφέ, που γιορτάζεται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου, αποτελεί μια παγκόσμια υπενθύμιση της αξίας ενός από τα πιο αγαπημένα και εμπορεύσιμα προϊόντα στον κόσμο. Θεσμοθετημένη επίσημα από τον Διεθνή Οργανισμό Καφέ (ICO) το 2015, η ημέρα αυτή δεν τιμά μόνο το αγαπημένο μας ρόφημα, αλλά και όλους εκείνους που εργάζονται σκληρά για την παραγωγή του — από τους καλλιεργητές στους λόφους της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, μέχρι τους baristas στις καφετέριες των πόλεων. Πέρα από την απόλαυση, η ημέρα αυτή προωθεί σημαντικά μηνύματα για τη βιωσιμότητα, το δίκαιο εμπόριο και την ανάγκη στήριξης των μικρών παραγωγών. Σε όλο τον κόσμο —και στην Ελλάδα— διοργανώνονται δράσεις, προσφορές και ενημερωτικές εκδηλώσεις, με κοινό στόχο να αναδειχθεί η κουλτούρα του καφέ και η ευθύνη που έχουμε όλοι απέναντι στην αλυσίδα παραγωγής του. Άλλωστε, ο καφές δεν είναι απλώς ένα ρόφημα — είναι ένας παγκόσμιος πολιτισμός στο φλιτζάνι.
Ιλέην Ρήγα
